همان طور که می دانید «واریس» نتیجه ی انبساط غیر طبیعی دیواره ی وریدهاست که خصوصاً در نیمه ی دوم بار داری به وجود می آید. معمولاً در مادرانی که پیش از شروع دوران بارداری با عارضه ی واریس درگیر بوده اند این بیماری مشاهده می شود. به طور کلی سه عامل باعث بروز واریس در افراد مختلف می شود. این سه عامل عبارتند از :
* کیفیت بدو نا مرغوب بودن بافت پوشاننده ی دیواره ی وریدها که غالباً عامل وراثت در بروز آن نقش اصلی را برعهده دارد.
* ایستادن به مدت زیاد که اغلب به اقتضای شغل افراد رخ می دهد نظیر شغل آرایشگری و...
* وقوع بارداری در زنان که باعث انبساط غیر طبیعی دیواره ی وریدها می شود.
علایم عمومی واریس عبارتند از : احساس سنگینی، گرم شدن، ورم و فشار کمابیش دردناک در ناحیه ی پاها که گاهی از اوقات با سوزن سوزن شدن یا مور مور همراه می شود. در اغلب موارد این عوارض با ایستادن طولانی مدت، خستگی شدید و گرما مخصوصاً در ساعات پایانی روز شدت می یابد.
به طور کلی می توان گفت که واریس سوای نگرانی هایی که ممکن است از نظر صدمه زدن به زیبایی پاها را به وجود آورند. به هیچ وجه عارضه ای خطرناک به خصوص در سنین باروری زنان محسوب نمی شوند و پس از زایمان حداقل قسمتی از آن از بین خواهد رفت. نکته ی بسیار مهم در مورد عارضه ی واریس در دوران بارداری و غیر آن این است که پیشگیری بسیار موثر تر و عملی تر از درمان می باشد. برای دستیابی به این منظور نکات زیر را مورد توجه قرار دهید :
* از سرپا ایستادن به مدت زیاد خودداری کنید. بنابراین در صورتی که شغل شما به شکلی است که ایستادن طولانی مدت را می طلبد لازم است با اخذ و ارائه ی یک گواهی پزشکی شرایطی را در محیط کار فراهم آورید که 10 دقیقه نشستن یا دراز کشیدن شما به ازاء هر یک ساعت کار ایستاده مسیر شود. همچنین بکوشید در محیط خانه نیز حتی الامکان کارهایتان را در حالت نشسته انجام دهید.
* عادت کنید که هر روز به مدت 30 دقیقه با کفش مناسب (نرم، سبک و پاشنه کوتاه) پیاده روی کنید.
* از جوراب، کفش و چکمه های بسیار تنگ یا هر چیز دیگری که باعث فشرده شدن وریدهای موجود در ناحیه ی پا می گردد تا حد امکان استفاده نکنید.
* در هنگام خواب پاهایتان را کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهید. برای این کار می توانید شیئی را زیر تشک یا پایه های تخت خود بگذارید یا با استفاده از یک بالش بزرگ یا پشتی کوچک پاهایتان را در وضعیت مناسب قرار دهید.
* اگر این امکان برای شما وجود دارد هر روز بعد از ظهر به مدت یک ساعت دراز بکشید و پاهایتان را بالا بگیرید.
* از قرار گرفتن در برابر منابع گرما نظیر شوفاژ، شومینه و ... خودداری کنید. حمام آفتاب نیز برای مبتلایان به عارضه ی واریس ممنوع می باشد؛ چرا که گرما سبب تورم وریدها می گردد.
* از حمام های بسیار گرم یا بسیار سرد پرهیز کنید. بهترین حرارت برای آب مصرفی در حمام 5/37 درجه ی سانتی گراد یعنی حرارت برابر با دمای بدن می باشد.
* از جوراب ها یا جوراب شلواری های مخصوص واریس که در اکثر داروخانه ها به فروش می رسند به منظور کاهش عوارض واریس استفاده کنید.
نکته : - از ماساژ دادن محکم پاهای مبتلا به واریس اجتناب کنید.
- از جریان شدید آب در مواضعی که مبتلا به واریس است استفاده نکنید. (استفاده از جکوزی در ناحیه ی پاممنوع می باشد)
- استفاده از داروهای واریس که بر پایه ی ویتامین P و بلوط هندی ساخته شده اند، فقط با تجویز پزشک مجاز می باشد.
- امکان بهره گیری از تزریقات موضعی به دلیل ایجاد عوارض خطرناک در دوران بارداری وجود ندارد.
- اقدام برای اعمال جراحی که به منظور درمان واریس انجام می گیرد پس از گذشت 3 تا 6 ماه از اولین عادت ماهیانه ی بعد از زایمان مجاز می باشد.
- برای درمان پزشکی واریس بهتر است تا پایان دوران بارداری صبر کنید چرا که معمولاً عوارض این بیماری در مدت کوتاهی پس از زایمان بر طرف شده یا کاهش چشم گیری پیدا می کند.
واریس بخش خارجی دستگاه تناسلی : در میان برخی از مادران باردار نوعی واریس که در سطح اعضای خارجی دستگاه تناسلی ایجاد شده است، مشاهده می شود. این عارضه اغلب می تواند در حین راه رفتن یا انجام روابط زناشویی دارد یا ناراحتی زیادی در مادر ایجاد نماید. البته موارد بسیاری نیز وجود دارند که دوران ابتلا به این عارضه را کاملا بدون درد یا ناراحتی سپری کرده اند. توجه داشته باشید که این نوع واریس که اغلب به دلیل فشار ناشی از وزن جنین بر روی عروق ناحیه ی تناسلی ایجاد می شود بدون نیاز به درمان خاصی پس از زایمان از بین می رود. اما برخی مراقبت های موضعی برای کاهش عوارض آن در طی دوران بارداری به شما کمک خواهند کرد. این درمان عبارتند از : * حمام های نشیمنگاهی. (داخل وان محتوای آب ولرم بنشینید.)
* به کار بردن کرم های محتوای اکسید روی به تجویز پزشک (این کرم ها را بدون مالش بر روی موضع مبتلا قرار داده و سپس بر روی آن پودر تالک یا همان پودر بچه بپاشید. سپس برای چند دقیقه صبر کنید تا کرم بر روی پوست خشک شود).
