نوجوانی و جوانی، دورانی از زندگی بین سنین 11 تا 18 سالگی است، که با ظاهر شدن علایم جنسی ثانویه (در دختران با پیدایش جوانه یا برجستگی در ناحیة پستانها و 2 تا 2.5سال بعد، قاعده شدن و در پسرها با بزرگ شدن بیضه ها و افزایش طول قد) شروع می گردد.
رشد کودک قبل از سنین نوجوانی و جوانی یکنواخت لست و در هر سال 6 تا 7 سانتیمتر ب قد آنها اضافه می گردد، ولی در دوران نوجوانی و جوانی، رشد قدی ناگهان افزایش می یابد (در دختران نوجوان در سن 5/11 سالگی شروع و در هر سال 3/8 سانتی متر با قد آنها اضافه می شود و تا سن 16 سالگی ادامه دارد و سپس متوقف می گردد. در پسران نوجوان رشد قدی در سن 5/13 سالگی شروع و هر سال 5/9 سانتی متر به قد آنها اضافه می شود و در سن 18 سالگی متوقف می گردد). تغییرات قابل توجه دیگری در بدن نوجوانان و جوانان به وجود می آید که نتیجة هورمونهایی است که در بدن آنها ترشح می شود. زمان پیدایش این تغییرات ثابت نبوده و در دو جنس متفاوت است. در این دوران در بدن دختران چربی تجمع پیدا می کند (مخوصاً در ناحیة شکم) و استخوان لگن آنها پهن می شود و چربی در این ناحیه نیز به وجود می آید. این تغییرات ممکن است موجب نگرانی تعدادی از دختران نوجوان گردد که علاقه مند به حفظ اندام خود هستند. در پسرها در این دوران، تودة عضلانی افزایش می یابد و استخوانهای بلند رشد می کند، ولی جهش رشدی آنها دیرتر انجام می گیرد، اما سرانجام وزن و قد آنها بیشتر از دختران می گردد.
تصور نادرست نوجوانان و جوانان از چهره و اندامهای خود
بعضی از نوجوانان موقعی که به اندام های خود نگاه می کنند یا جلوی آینه، خود را تماشا می نمایند، ممکن است از تغییراتی که اتفاق افتاده نگران شوند، زیرا می خواهند مانند بهترین افراد هم سن خود در مدرسه، یا حتی شبیه بهترین نوجوانانی که در دنیا هستند، باشند. این مسئله بویژه در دختران شایع تر است. این دختران ممکن است هیچگونه وزن اضافی نداشته باشند و اندام آنها متناسب و طبیعی باشد، ولی این تصور ممکن است سبب شود آنها از خوردن غذا و تأمین نیازهای غذایی بدن در دوران نوجوانی و جوانی پرهیز کنند و دچار سوء تغذیة ناشی از کم غذایی گردند. نوجوانی جلوی آینه ایستاده و نگران تغییراتی است که در چهرة او پیدا شده است مادر و پدر اطرافیان در مواردی که اندام نوجوانانشان طبیعی است و اضافه وزن ندارد، باید او را حمایت کنند و ضمن منع کردن او از داشتن رژیم غذایی و نخوردن غذا، او را با نیازهای غذایی نوجوانان و جوانان که در صفحات زیر اشاره می گردد، آشنا سازند تا دچار سوء تغذیه نگردد.
بعضی از نوجوانان ممکن است بخواهند رشد جسمی طبیعی و تناسب بدن خود را تغییر دهند تا بلوغ و پیدایش علایم جنسی ثانویة خود را به تأخیر بیندازند. همین تمایل سبب شده است که کارخانه های سازندة دارو و غذا، داروها و غذاهایی که موجب اختلال در رشد طبیعی دختران و پسران می گردند، بسازند. مصرف این مواد می تواند مشکلات متعددی برای نوجوانان بوجود آورد. بعضی از پسران نیز تصور می کنند خوردن بعضی از این دارو ها و غذاها که به صورت مکمل غذایی معرفی می کردند، موجب افزایش توان و قدرت عضلانی آنها شود، در حالی که این گونه داروها و غذاها، موجب اختلالات رشدی شده و پیامدهای ناگواری به بار می آورد.
