کودک پیش دبستانی‌ام از دل درد شکایت می‌کند؛ چگونه علت آن را تشخیص بدهم؟
تعیین صحیح علت دل درد کودکتان می‌تواند امری مشکل و فریب دهنده باشد. حتی اگر کودکتان دارای مهارت‌های زبانی لازم باشد تا به شما بگوید کجا درد می‌کند. راه حل تشخیص این نیست که تنها رویِ نقطه و محلی که درد می‌کند تمرکز کنید، بلکه مهم است که به دیگر علائمی که کودکتان دارد نیز توجه کنید.
اگر کودکتان گفت که درست پس از رفتن به مهد دل درد گرفته، ممکن است استرس علت اصلی آن باشد؛ اما اگر کودکتان ناهار و دسر خورده و از دل درد شکایت دارد و هیچ نشانهٔ دیگری نیز ندارد، علت آن می‌تواند پُر خوری بوده باشد.
اگر کودکتان علاوه بر دل درد تب، استفراغ یا اسهال نیز داشته باشد باید به علل جدی‌تری توجه کنید.
چه مواردی موجب ناراحتی‌های شکمی در خردسالان می‌شود؟
مواردی که در ادامه ذکر شده شایع‌ترین علل دل درد در کودکان پیش دبستانی‌اند، گرچه علل محتمل دیگری نیز وجود دارند. اگر کودک شما ناگهان بیمار شود، دردی در شکمش داشته باشد که به سادگی از بین نمی‌رود و بدتر می‌شود و نگران او هستید، با پزشکش تماس بگیرید. همیشه در مواقع خطر بهتر است جوانب احتیاط را رعایت کنید.
ورم معده و روده یا " آنفلوانزا معده و روده"
آیا کودکتان علاوه بر دل درد از اسهال و استفراغ نیز رنج می‌برد؟ اگر جوابتان مثبت است، ممکن است کودکتان به آنفلوانزا معد و روده مبتلا شده باشد. این بیماری پس از عفونت‌های حاد تنفسی یکی از بیماری‌های شایع در ایالات متحدهٔ آمریکا به حساب می‌آید.
ورم معده و روده همچنین می‌تواند در اثر ابتلا به باکتری‌های جدی‌تر، مانند سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوکوس، کمپلوباکتر یا اشرشیاکولی نیز ایجاد شود. موارد دیگری هم به خاطر ابتلا به انگل‌هایی چون جیاردیا به وجود می‌آیند. نشانه های آشکار در کودک شما می‌تواند بسته به علت بیماری ملایم یا حاد باشند، و ممکن است برای تنها چند ساعت یا چند روز ادامه یابند.
از آنجا که عاملِ این بیماری معمولاً یک ویروس است، نمی‌توان آن را با آنتی‌بیوتیک معالجه کرد. ولی این بدین معنی نیست که بنشینید و منتظر طی شدن دورهٔ بیماری شوید. اگر ورم معده و روده موجب استفراغ، یا اسهال و تب و کم اشتهایی در کودک شما شده است، ممکن است به سرعت آب بدن او از دست برود، لذا مهم است که مطمئن شویم کودک ما در طول مبارزه با بیماری مقادیر زیادی از مایعات بنوشد.
به دنبال نشانه های از دست رفتن آب بدن بگردید و اگر احساس می‌کنید کودکتان در حال از دست دادن آب بدنش است با پزشک تماس بگیرید. اگر با علایم جدی از دست دادن آب بدن در او مواجه شدید، سریعاً او را به اورژانس برسانید.
هر چه زودتر رژیم غذایی طبیعی را به کودکتان بازگردانید و فقط از غذاهای چرب پرهیز کنید.
آلرژی به شیر (عدم تحمل لاکتوز)
اگر خردسالتان به شیر حساسیت دارد، دلیلِ آن این است که سیستم ایمنی بدن او به پروتئین‌های موجود در شیر واکنش نشان می‌دهد. آلرژی به شیر مکرراً در نوزادان و کودکان اتفاق می‌افتد. علایم این بیماری، استفراغ، اسهال، دل درد و کهیر است. در موارد حاد آلرژی به شیر، کودک ممکن است با واکنشی خطرناک موسوم به شوک آنافیلاکسی نیز مواجه شود.
عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می‌دهد که بدن آنزیم لازم برای تجزیه و هضم لاکتوز، قند اصلی موجود در شیر را تولید نکند. علایم این بیماری، اسهال، حالت تهوع، دل درد، نفخ و گازِ معده است. عدم تحمل لاکتوز در نوزادان رایج نیست، و معمولاً در اواخر نوزادی یا در 10 سال ابتدای زندگی ظهور می‌کند.
برای ردگیری علت بیماری، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که به مدت چند روز همه نوع لبنیات (شیر، پنیر، بستنی، پودینگ و غیره) را از کودک خود دور کنید و سپس به آرامی مجدداً آنها را در رژیم غذایی‌اش قرار دهید. اگر مشکلات شکم کودکتان مجدداً شروع شود، مقصر اصلی را پیدا کرده‌اید.
برای کودکانی که به شیر آلرژی دارند، شیر ساوا راه حل مناسبی خواهد بود، البته نه برای همه؛ 5 تا 10 درصد از کودکانی که به شیر آلرژی دارند، نسبت به شیر ساوا هم حساسند. در این صورت، باید با پزشک کودک خود یا یک متخصص تغذیه، در مورد این که چطور از رسیدن کلسیم کافی به بدن کودک از طریق غذاهای دیگر مطمئن شوید، مشورت کنید.
اگر کودکتان قادر به تحمل لاکتوز نیست، این راه حل آسان‌تر است: او می‌تواند تا زمانی که شکلی ترکیبی از لاکتاز را دریافت می‌کند، به مصرف لبنیات ادامه دهد. همچنین میتوانید شیر بدون لاکتوز برایش تهیه کنید.
یبوست و تغییر در رژیم غذایی
یکی از شایع‌ترین مشکلات شکمی در کودکان کوچک که هر روز غذاهای بیشتر و بیشتری را به رژیم غذایی‌شان اضافه می‌کنند، یبوست است. یبوست به معنای این است که فرد به مدت 2 یا 3 روز عملِ دفع انجام ندهد و پس از آن نیز تکه‌های کوچک و سفتی از مدفوع را دفع کند.
اگر کودک شما مبتلا به یبوست شده، آرامشتان را حفظ کنید. پس از چند هفته، سیستم گوارشی او با تغییرات ایجاد شده در رژیم غذایی‌اش هماهنگ خواهد شد و او دوباره به روال دفع عادی خود بر خواهد گشت.
شما میتوانید با دادن مایعات کافی در طول روز به برطرف شدن هر چه سریع‌ترِ این مشکل کمک کنید. در روزهایی که به نظر می‌آید دچار یبوست شده است، به او غذاهایی بدهید که مدفوعِ روان‌تری تولید می‌کنند (مثل زردآلو، گلابی، آلو و نخود فرنگی) و آن دسته از غذاها را که مدفوع سفت‌تری ایجاد می‌کنند کنار بگذارید (مثل موز، سیب و پورهٔ سیب، هویج، برنج، و کدو).
همچنین ورزش نیز می‌تواند به حرکت روده‌ها کمک کند، پس کودک خود را به داشتنِ فعالیت تشویق کنید.
بیماری‌های تنفسی فوقانی
می‌خواهید باور کنید یا نه، اما باید بگوییم که سرماخوردگی یا آنفلوانزا معمولی هم می‌تواند باعث ایجاد دل درد در کودکتان شود. دلیل این امر این است که مقدار زیادی از مخاط ایجاد شده در اثر بیماری مربوط به مجاری بالای تنفسی به گلو راه می‌یابد. وقتی این مخاط بلعیده شود، می‌تواند موجب سوزش معدهٔ کودک شود.
برخی از کودکان برای دفع این مخاط از سیستمشان استفراغ می‌کنند. شکل خوشی ندارد، ولی معمولاً مؤثر واقع می‌شود و درد از بین می‌رود.
برخی اوقات یک بیماری تنفسی جدی‌تر نیز می‌تواند به درد شکم در کودک بیانجامد. اگر کودک شما گلودرد، تب، و سردرد هم داشته باشد، ممکن است به گلودرد میکروبی مبتلا شده باشد. اگر فکر می‌کنید که دل درد کودکتان به گلودرد میکروبی مربوط است پزشک را سریعاً مطلع سازید. این بیماری توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود و نیازمند معالجه با آنتی‌بیوتیک است.
انسداد روده
در صورتی که کودکتان لحظه ای خوب به نظر می‌رسد و لحظه ای بعد ناگهان از درد به خود می‌پیچد، زمان را از دست ندهید، به خصوص اگر این علایم رفته رفته شدیدتر و سریع‌تر تکرار شوند و کودکتان در حال استفراغ باشد.
این علایم ممکن است نشانهٔ ابتلا به اینتوساسپشن (دخول بخشی از روده در بخش دیگر) باشند، انسدادی که معمولاً برای کودکان 5 ماه تا 2 سال رخ می‌دهد. این بیماری شیوع زیادی ندارد، ولی می‌تواند خطرناک باشد، لذا سریعاً با پزشک کودکتان تماس بگیرید؛ اگر نتوانستید با پزشک تماس بگیرید، او را سریع‌تر به اورژانس برسانید، زیرا که ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
آپاندیسیت
علایم شناخته شدهٔ آپاندیسیت، دل درد (مخصوصاً در قسمت راست پایین شکم)، تب، و استفراغ هستند. اگر کودک شما استامینوفن بچه خورده است و تب او کاهش نیافته، دردش رفته رفته بدتر می‌شود و نمی‌تواند چیزی را در معدهٔ خود نگه دارد، حتی آب را، ممکن است آپاندیسیت داشته باشد. او را به نزد پزشک ببرید یا به اورژانس برسانید.
گاز دستگاه گوارشی
شما خود خوب می‌دانید که چقدر گاز معده اذیت کننده است. برای کودکان هم گاز معده درد آور است؛ و ممکن است همان عامل درد مزمن شکمی باشد که پزشک نمی‌تواند کشفش کند.
وقتی کودکتان از گاز رنج می‌برد، باید بفهمید به تازگی چه خورده است. یکی از دلایل احتمالاً آبمیوهٔ زیاد است؛ بسیاری از آبمیوه‌ها، مانند آب سیب، و آب گیلاس حاوی سوربیتول هستند که فرمی هضم نشدنی از قندهاست.
انجمنِ تغذیهٔ آمریکا توصیه می‌کند که کودکان خردسال بیش از حدوداً ½ تا ¾ لیوان آبمیوه در روز ننوشند. زیرا نوشیدن آبمیوهٔ زیاد علاوه بر ایجاد ناراحتی معده، موجب می‌شود از دیگر غذاهای مغذی کمتر مصرف شود و همچنین موجب پوسیدگی دندان‌های کودک نیز می‌شود.
