top
مننژیت چیست و انواع آن کدام است؟

مننژیت چیست و انواع آن کدام است؟

کارگروه پزشکی پرتال جامع وتخصصی کودک: التهاب پرده مغز یا مننژیت در صورتی که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد شده باشد به نام مننژیت چرکی و در صورت ایجاد به وسیله عامل غیر باکتریایی مانند ویروس ها، قارچ ها، انگل ها، داروها، تومورها و غیره به نام مننژیت غیر چرکی یا آسپتیک نامگذاری می شود

مننژیت چیست و انواع آن کدام است؟

مننژیت چیست و انواع آن کدام است؟

مغز انسان به وسیله پرده ای ظریف به نام مننژ پوشیده شده که التهاب این پرده مغزی اصطلاحا مننژیت نامیده می شود. التهاب پرده مغز یا مننژیت در صورتی که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد شده باشد به نام مننژیت چرکی و در صورت ایجاد به وسیله عامل غیر باکتریایی مانند ویروس ها، قارچ ها، انگل ها، داروها، تومورها و غیره به نام مننژیت غیر چرکی یا آسپتیک نامگذاری می شود. معمولا در ابتدا، باکتری عامل مننژیت چرکی در گلوی بیمار لانه گزینی (کلونیزه) می کند و سپس در فرصت مناسب وارد جریان خون شده و ایجاد باکتریمی می نماید. این باکتری موجود در خون پس از عبور از سد مغزی وارد پرده های مغزی شده و باعث واکنش شدید در پرده های مغزی و ایجاد مننژیت چرکی می کند.

سن، جنس و فصل شیوع مننژیت چیست؟

مننژیت چرکی در هر سنی دید می شود ولی عمده موارد آن در کودکان به خصوص زیر پنج سالگی دیده می شود و در پسرها شایع تر از دخترهاست. شیوع فصلی آن بیشتر در اواخر پاییز و در طول فصل زمستان و اوایل بهار می باشد. بنابراین در فصل تابستان مننژیت چرکی به مراتب کمتر دیده می شود.

ریسک فاکتورهای ابتلا به مننژیت چرکی کدام است؟

مواردی که در کودکان به عنوان فاکتور خطر ابتلا به مننژیت چرکی محسوب می گردند عبارتند از: تماس اخیر با فرد مبتلا به مننژیت چرکی، عدم تغذیه با شیر مادر در دوران شیرخوارگی، جنس مذکر، سنین پایین عمر (کمتر از 5 سال)، نقص ایمنی مانند بیماری ایدز در فرد، سابقه ضربه مغزی اخیر و شکستگی استخوان جمجمه.

انتقال مننژیت چگونه است؟

نحوه انتقال بیماری از طریق شخص به شخص و از راه ترشحات تنفسی می باشد. بنابراین از تماس نزدیک با فرد مبتلا به مننژیت چرکی تا حداقل 24 ساعت پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی مناسب باید اجتناب کرد.

سه جرم میکروبی پنوموکوک، مننگوکوک و هموفیلوس عوامل میکروبی شایع ایجاد کننده مننژیت چرکی را تشکیل می دهند که امروزه با واکسیناسیون کودکان بر علیه این عوامل میکروبی در بعضی کشورهای مترقی از میزان مننژیت چرکی در این کشورها به مراتب کاسته شده است.

علائم بیماری مننژیت چیست؟

بیماری مننژیت چرکی معمولا یک بیماری حاد با سیر پیشرفت بسیار سریع می باشد که در بعضی موارد مانند مننژیت های مننگوکوکی می تواند در عرض 24 ساعت بیمار را به طرف شوک و کما و در نهایت مرگ پیش ببرد و در موارد دیگر سرعت سیر بیماری در عرض چند روز وخیم می شود. علائم بیماری شامل یک سری علائم غیر اختصاصی شامل تب (معمولا تب با درجه بالا)، بی قراری و تحریک پذیری، بی اشتهایی، استفراغ های مکرر و مقاوم، سردرد و سرگیجه و یک سری علائم اختصاصی شامل سفتی گردن، درد پشت و کمر، برجسته شدن ملاج شیرخوار، فلج اعصاب مغزی به خصوص فلج ناگهانی در ناحیه چشم و صورت و در نهایت تشنج می باشد. تشنج در حدود یک سوم بیماران مبتلا به مننژیت چرکی دیده می شود. بنابراین هر کودک با تب و تشنج می بایستی حتما از نظر احتمال وجود مننژیت چرکی توسط پزشک معاینه شود.

یافته های آزمایشگاهی در بیماری مننژیت چیست؟

مهم ترین و تنها تست آزمایشگاهی تشخیص دقیق مننژیت در فرد مبتلا، گرفتن مایع نخاعی و آنالیز و کشت آن می باشد. به عنوان یک قانون کلی در هر کودک مشکوک به مننژیت (حتی با احتمال کمتر از یک درصد) می بایستی مایع نخاع بیمار مورد آزمایش قرار گیرد. گرفتن مایع نخاع کودک یا به عبارتی  LP: Lumbar puncture علی رغم تصور عامه در صورتی که توسط پزشک و با رعایت اصول آن گرفته شود هیچ گونه عارضه ای برای کودک به جا نخواهد گذاشت زیرا مایع نخاعی هر فرد به طور طبیعی در طی شبانه روز به طور مکرر تولید و بازجذب می شود. بنابراین تصور احتمال عقیمی و ایجاد ضایعات عصب در مورد LP کاملا غیر علمی و نادرست است.

افزایش گلبول های سفید و پروتئین مایع نخاعی و کاهش قند آن از جمله دلایل اولیه وجود مننژیت چرکی است که پس از کشت مثبت و تعیین نوع میکروب، تایید نهایی صورت می گیرد. انجام تصویربرداری مغز مانند CT اسکن و غیره مگر در موارد ضروری و با تشخیص پزشک در تشخیص مننژیت هیچ گونه نقشی ندارند.

روش درمان چیست؟

هر بیمار مشکوک به مننژیت می بایستی بلافلاصله به بیمارستان انتقال داده شده، بستری گردد و آزمایش مایع نخاعی (LP) در اولین فرصت ممکن گرفته شود و در صورت مثبت بودن آزمایش و شواهدی از مننژیت چرکی، درمان آنتی بیوتیکی تزریقی آغاز شود. درمان با آنتی بیوتیک تزریقی اساس درمان مننژیت چرکی است که می بایستی هر چه سریع تر شروع شود و تاخیر در درمان حتی برای چند ساعت می تواند عوارض جبران ناپذیری به خصوص در کودکان داشته باشد. درمان آنتی بیوتیکی تزریقی می بایستی در طول مدت درمان که معمولا بر حسب نوع میکروب از 7 تا 14 روز متغیر است ادامه یابد. بیمار می بایستی حداقل برای یک روز پس از بستری و شروع درمان آنتی بیوتیکی و اتاق ایزوله تحت مراقبت های ضروری قرار داشته باشد. علاوه بر درمان آنتی بیوتیکی مناسب درمان های دیگر شامل تنظیم مایعات و الکترولیت بیمار، کاهش فشار مغزی ایجاد شده در اثر مننژیت و کنترل تشنج بیمار نیز بسیار مهم می باشد.

پیامدهای بیماری مننژیت چیست؟

بیماری مننژیت چرکی بیماری بسیار وخیم و خطرناکی است که با میزان مرگ و میر بالا و عوارض جبران ناپذیری همراه است. مهم ترین عوارض عصبی بیماری شامل کری عصبی، کاهش بینایی و در مواردی کوری، هیدروسفالی و بزرگی دور سر، تشنجات پایدار و ایجاد صرع در سنین بالاتر و کاهش بهره هوشی و عقلی می باشد. میزان عوارض مننژیت در سنین کمتر و به خصوص زیر 2 سال به مراتب بیشتر از سنین بالاتر می باشد. به همین منظور این بیماری به عنوان یک اورژانس طبی تلقی می شود. لذا تشخیص و درمان به موقع آن مهم ترین اصل در پیش آگهی این بیماران محسوب می شود.

پیشگیری از بیماری چگونه است؟

در صورت وجود یک مننژیت چرکی در خانواده یا محیط های جمعی (جمعی مانند مهدکودک و سربازخانه ها) بر اساس نظر پزشک افراد دیگر می بایستی آنتی بیوتیک پیشگیری کننده دریافت نمایند. بنابراین گزارش، موارد مننژیت چرکی مراجعه کننده به مراکز درمانی کاملا ضروری است. چنانچه می دانیم در جامعه ما قبل از سفر حج به علت وجود برخوردهای نزدیک، واکسن مننژیت مننگوکوکی به افراد تزریق می گردد. البته تزریق واکسن هموفیلوس و پنوموکوک امروزه در بعضی کشورهای پیشرفته از 2 ماهگی همراه واکسن سه گانه و فلج جزء واکسن های روتین درآمده است. بنابراین به نظر می رسد با انجام این واکسن ها در کشور می توانیم ما هم آمار مننژیت چرکی این بلای خانمان سوز را به شدت کاهش دهیم.



مرتبه
مرتبه
نظر و تجربه خود را برای دیگران ثبت کنید

تبلیغات ویژه

تجربه مادرانه
شما میتوانید در مورد موضوع زیر بحث و تبادل نظر کنید و در قسمت نظرات تجربه خود را با مادران در میان بگذارید :
موضوع انتخاب شده :
جدا کردن اتاق فرزندان
تجربه خودرا بنویسید
تبلیغات