یبوست چگونه تشکیل و با نگاه طب سنتی چگونه قابل درمان است

^{برای آن که بگوییم شخصی مبتلا به یبوست است؛ باید نشانه‌های زیر را حداقل به مدت ۳ ماه داشته باشد:}

^{زور زدن بیش از حد در حین اجابت مزاج + مدفوع سفت وخشک + احساس تخلیه ناکامل بعد از اجابت مزاج +دو بار یا کمتر عمل دفع درهفته + بو ی مشمئز کننده  +  تعداد دفعات دفع مدفوع +کیفیت دفع +قوام مدفوع +  حجم و جرم مدفوع.}

^{● علائم هشدار دهنده همراه با یبوست شامل این موارد هستند:}

^{▪ یبوست جدید یا تغییر ناگهانی در کارکرد روده.
▪ استفراغ.
▪ نفخ و درد شکم.
▪ خونریزی از روده.
▪ کاهش وزن.
▪ تب.
▪ کم‌خونی.
▪ درد مقعد.
▪ سابقه خانوادگی مثبت از لحاظ سرطان روده یا بیماری التهابی روده.}

^{علل یابی تولید یبوست در بدن آدمی چیست :}

^{1= در صورت ماندگاری مدفوع در بدن و عدم دفع مدفوع با هر وعده غذائی ، به قول شیخ ارئیس بوعلی سینا  در کتاب قانون می فرماید : یبوست ام الامراض است و تا 70 بیماری در کشور تن ایجاد می کند . ما بایستی بدانیم  بدن از راه های مختلفی ( بخارات ، تعرق ، ادرار ،پوست ، موها ، تنفس ، قی و استفراغ ، اسپرم و مجامعت ، ناخن ها ، حجامت و فصد و مدفوع )، اقدام به بیرون ریختن مواد زاید از درون خود می کند. و اگر در کتب دین در امور سلامتی کنکاشی کنیم مشاهده میشود که اسلام با صراحت توصیه فرموده که انسان حتّی در معرض بخارات متصاعد شده از دستشوئی قرار نگیرد و موکدا" توصیه فرموده که سر خودرا به هنگام حضور در دستشوئی بپوشانید . از طرفی چون بخشی از مواد زائد بدن از طریق پوست دفع میشود و اگر این ماندگاری در روده ها و مقعد به خشکی منجر شود پس آب مدفوع به کیسه صفرا بازگشته و باعث لجن گرفتگی کیسه صفرا و فاسد شدن و غلیظ شدن خون میشود و خلط غالب صفراوی میشود و نتیجتا" منجر به کهیر و اگزما و آسم و برونشیت و تنگی نفس فعال میشود و تدریجا" این مواد در مناطق مختلف بدن رسوب می کنند و انواع بیماری ها را به وجود می آورند که اقسام تومورهای خوش خیم و بدخیم ، کید چرب و بیحالی و سکته ها یکی از آنها می باشند.}

^{2= مدفوع ذاتا" مزاج صفرا را دارد ( یعنی گرم و خشک بوده ) و در روده ها می ماند و ایجاد یبوست و کالری منفی و سمی می کند و موجب آزار سیستم بدن میشود .}

^{3= پس ما بایستی مشاوره دهی  را از خلط غالب بدن شروع کنیم .یا مثال دیگر  زیادی خلط غالب سودا در بدن ، گاهی میتواند مزاج همه یا اکثر اندام های بدن شما را تغییر دهد و روی مغز باعث عصبانیت یا افسردگی شود و یا روی دستگاه گوارش باعث پرخوری یا یبوست شود و یا روی پوست باعث تیرگی رنگ پوست و اگزما شود و روی چشم باعث گودی و گردی حدقه چشم شود .}

^{4= براستی درمان یبوست با هر فرمولی قابل درمان است و یا نیاز به علم حکیم باشی در طب سنتی دارد ، امروزه بسیاری از مبتلایان به یبوست با مراجعه به عطاری های بیسواد خواهان رفع یبوست میشوند و عطارباشی هم بدون تجزیه تحلیل مزاج فرد بیمار و یا تشخیص خلط غالب در بدن بیمار ، تصور می کند که مصرف هر سبزی و میوه یا هر گیاه دارویی برای درمان یبوست مفید است، یا دستکم ضرری ندارد، بنابراین برای رهایی از این مشکل بیمار را مصرف انواع خوراکی ها و گیاهان دارویی توصیه می دهند و یا بعضی خانوارها گمان می کنند که هر سبزی ، میوه ، روغنی برای همۀ اقسام یبوست برای همۀ افراد، به طور یکسان کارساز و بی عارضه اند، یا ممکن است فکر کنند که انواع شربتها و قرصهای گیاهی تولید شده برای رفع یبوست، برای همگان موثر و بی عارضه هستند.
اما  باید گفت که درمان اصولی یبوست با خواندن چند کتاب و یا جستجوی یک و یا چند سایت طب سنتی در اینترنت بدون تشخیص گونه و سبب آن ممکن نیست و اگرچه مصرف برخی گیاهان می تواند در ظاهر یبوست را کاهش دهند یا موقتاً از بین ببرد امّا از سوی دیگر ممکن است سبب اصلی یبوست را شدیدتر کند یا ناخوشی های دیگر فرد را افزایش دهد.
تصور کنید زن مسنی که دچار نفخ و چاقی هم هست و از احساس سرمای بدن نیز شکایت دارد بخواهد یبوستش را با خوردن خیار یا آلوبخارا درمان کند، البته این دو میوه یبوست او را موقتاً بهبود می دهند ولی پس از اندک زمانی می توانند موجب تشدید یبوست و ناراحتی های دیگر وی یعنی نفخ و احساس سرما شوند.
همچنین درحال حاضر بیشتر فرآورده های گیاهی موجود در داروخانه ها -که برای درمان یبوست عرضه شده اند- دارای برگ سنا یا عصارۀ آن هستند و از این رو نه از دیدگاه فیتوتراپی و نه از منظر مکتب طب حکمی ایران، نباید آنها را به طور بلندمدت مصرف کرد زیرا سنا در درازمدت موجب تنبلی روده و وابستگی آن می شود و همچنین عارضه ای به نام مگاکولون یعنی گشادی و نارسایی عضلانی روده ایجاد می کند.}

^{5= مصرف مستمر مواد غذایی و تنقلات و هله هوله ها از قبیل : نان بربری ، نان فانتزی ، مواد خمیری ، آش رشته ، برنج (یبوست زایی برنج در حدی است که می توان در درمان بسیاری از اسهال ها به عنوان یک داروی خوب از آن استفاده کرد) ، رشته سوپ و ماکارونی، موز، لبنیات به ویژه لبنیاب پرچرب( دوغ بدون مصلح ، پنیر کهنه و کارخانه ای ، ماست شیرین و کشک)، بادمجان ، ادویه جات زیاد ، خشکبار زیاد ، فرنی ، سبزیجات تند مثل شاهی و تره بدون مصلح خوردن ،  مصرف زیاد موادّ گوشتی بالاخص گوشت گاو و گوساله پیر (به خصوص به صورت خشک مثل کباب) و بسیاری از تغذیه های اروپایی مثل فست فودها از دیگر علل ایجاد یبوست هستند.}

^{مسکن‌ها ، به ویژه مسکن‌های مخدر سبب یبوست می‌شوند. بیشتر کسانی که از داروهای مخدر استفاده می‌کنند دچار مشکلات هاضمه از جمله یبوست هستند. به طور کلی بهتر است که در این موارد از داروهای ملین استفاده شود. بعضی از مطالعات (و نه همه‌ی آنها) نشان می‌دهند کسانی که بطورمرتب از آسپرین یا ایبوپروفن استفاده می‌کنند نیز در خطر ابتلا به یبوست هستند.}

^{6.داروهای ضدافسردگی فلوکستین ممکن است سبب یبوست شوند. در صورتی که از داروهای ضدافسردگی استفاده می‌کنید و یبوست دارید با دستور پزشک از ملین استفاده کنید.}

^{7= درمان یبوست به مدت یک هفته : روغن مالی ستون فقرات هر شب با روغن بادام تلخ + دمکرده دم گیلاس با کاکل ذرت ظهرها یک لیوان صاف کرده میل شود + هر رزو صبح ناشتا شربت خاکشیر با آبلیمو و عسل + هر شب یک لیوان سرکه انگبین و یک لیوان عرق فراسیون .}

^{در بین غذاها ، غذای آبکی و نرم مانند آشها و سوپ ها بهتر از غذاهای سفت است و بهتر است در هفته چند نوبت آشهای ( آلو + انار + زرشک + جو + سماق + گشنیژ) به اندازه یک پیاله مصرف شود و چون آشها دارای مزاج سرد و خنک هستند پس از پایان غذا عسل یا مربا یک قاشق میل شود .}

^{8= یبوست یعنی خشکی مزاج اولیه یا ثانویه بدن و در طب سنتی دومزاج خشکی و سردی ( مزاج صفراوی + مزاج سوداوی ) هر دو یبوست زا هستند پس هر کس یبوست دارد بایستی در ابتدا در فکر درمان خشکی مزاج بوده باشد و پرهیز از خشکی جات ، حرف اول را میزند و یبوست در سوداوی مزاجان بدون گاز و نفخ بوده و لیکن در بلغمی مزاجان با نفخ و باد زیاد همراه است .}

^{9= از خوردن غذاهای متنوع پرهیز شود چون با مصرف متنوع باعث سرگردانی آنزیم های گوارشی میشویم و در هضم مشکل جدی شکل میگیرد و یبوستها تولید میشود .}

^{10= عدم مصرف میوه جات هر فصل و یا زیاده روی در مصرف میوه های غیر فصل و یا میوه هائی مثل پرتقال که یبوست زا هستند .}

^{11= کم کاری تیروئید سبب کندشدن متابولیسم بدن و حتی روده می‌شود. البته همه‌ی افراد مبتلا به این بیماری، دچار یبوست نمی‌شوند و همه کسانی که یبوست دارند دچار کم کاری تیروئید نیستند. البته اگر فرد جوانی بیش از حد نرمال دچار یبوست شود باید در مورد تیروئید مورد آزمایش قرارگیرد.}

^{13= عدم مصرف مایعات سالم مثل آب معمولی ، عدم مصرف نوشیدنی قدیم الایام از قبیل شربت سکنجبین و شربت خاکشیر و شربت شیره انگور ، یا عدم مصرف نوشیدنی های سنتی مثل دوغ با مصلح آن و یا عدم مصرف دمنوش طبیعی بیش از چهل نوع مواد گیاهی ( البته چای سیاه مورد نظر ما نمیباشد چون اسید معده ، سوزش فم معده و اضطراب و دلشوره تولید می کند + نوشیدنی های گازدار رنگی و کارخانه ای بشدت تولید یبوست دارند  ) .}

^{14= آب ملین خوردن صبحگاهی!تردیدی در این نیست که خوردن مقداری آب در اول صبح(ناشتا)، اثر ملینی بسیار خوبی دارد؛ اما این کار باعث افزایش خلط بلغم در بدن می شود و لذا برای درمان طولانی تجویز نمی شود. در صورت انجام این کار هم بهتر است از آب عسل استفاده شود.}

^{15= مصارف بخشی از گیاهان ممنوعه برای بعضی ، مصرف سیر با خردل ، به علت گرمی و خشکی شدید سبب سوزش سر دل ، ایجاد کهیر ، خارش تمام بدن و یبوست میکند و یا}

^{خوردن پیاز با پونه ، به علت گرمی شدید سبب سوزش سر دل ، ایجاد کهیر ، خارش تمام بدن و یبوست میشود .}

^{16= یکی از مسهل های درمانی برای یبوست را میتوان گیاهان گل خطمی و گل بنفشه توصیه کرد که دوست پوست گرم مزاج و دشمن سرسخت یبوستها هستند  ختمی دارای خاصیت ملین مزاجی ، محلل و منضج (معتدل‌کنندۀ اخلاط بسیار بد و کهنه ) در بدن است و جهت رفع شقاق و رفع پوسته پوسته شدن پوست کف دست و پا نافع است. از طرفی امام کاظم علیه السلام  می فرماید «شستن سر با خطمى در روز جمعه، از سنّت است، روزى را سرشار مى‌سازد، فقر را باز مى‌دارد، مو و پوست را نکو مى‌کند و مایه ایمنى از سردرد است.»}

^{امام على علیه السلام: «شستن سر با خطمى، چرک را مى‌بَرَد و آلودگى‌ها را از میان برمى‌دارد.»}

^{17= خواننده گرامی دقت ویژه در این متن بنما ، یبوست و خشکى مزاج ، معمولا پس از بهبودى اسهال ممکن است چند روزى یبوست پیدا شود که اگر مزاحم باشد میتوان دستور زیر را بکار برند، مبتلایان به یبوست بایستى از غذاهاى سبزى دار، سوپ ها، میوه هاى پخته ، استفاده نمایند ساده تر از همه اینکه مقدارى آلوچه خشکه را در شکر پخته تا مربا شود سپس هسته ها را جدا کرده شب هنگام خواب یک قاشق غذاخورى میل نمایند.}

^{18= پاک کردن معده و روده ها از فضولات قدیمی :ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﯾﺒﻮﺳﺖ، ﺭﻭﺩﻩ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻏﺬﺍﻫﺎی ﮔﺮﻡ ﻭ ﻣﻠﻴّﻦ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﮐﺮﺩ. ﻫﺮﭼﻪ ﻏﺬﺍ ﮔﺮﻡ ﺗﺮ ﺷﻮﺩ ،ﺷﺘﺎﺏ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺯﯾﺎﺩﺗﺮ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﮔﺮﻣﯽ ﻫﺎ ﺍﺳﻬﺎﻝ ﺁﻭﺭ ﻭ ﺳﺮﺩی ﻫﺎ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺯﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﮔﺮﻣﯽ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺷﺮﺑﺖ ﻋﺴﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﻮی ﺗﺮﯾﻦ ﺁﻥ ﻫﺎ ؛ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺪﻭی ﺣﻨﻈﻞ (ﻫﻤﺎﻥ ﻫﻨﺪﻭﺍﻧﻪ ی ﺍﺑﻮﺟﻬﻞ ﮐﻪ ﺑﻪ  ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﭘﺮﺗﻘﺎﻝ ﺍﺳﺖ)،ﻫﻤﮕﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ.}

^{ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻭ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﺗﺮﯾﻦ ﻣﻠﻴّﻦ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻔﺖ ﻋﺪﺩ ﺍﻧﺠﻴﺮ ﺧﺸﮏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ 20 ﺩﻗﻴﻘﻪ}

^{ﺑﺨﻴﺴﺎﻧﻴﻢ ﻭ ﺷﺮﺑﺖ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﯾﺾ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻣﻌﺪﻩ ﺭﺍ ﮔﺮﻡ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻟﻴﻨﺖ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻏﺬﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﻣﺤﮑﻢ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺳﺎﻕ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻏﺬﺍی ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮﺍی ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﮐﻬﻨﺴﺎﻻﻥ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﭘﻮﮐﯽ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.}

 ^{ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﺬﺏ ﻏﺬﺍ ﻭ ﺩﻭﺍ ﺷﺐ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺻﺒﺢ.ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺻﺒﺢ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻁﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ،ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺐ ﻏﺬﺍی ﮔﺮﻡ ﻣﺰﺍﺝ ﺑﺨﻮﺭﯾﻢ.}

 ^{ﺭﻭﺯﻩ ﻧﻴﺰ ﯾﮏ ﻧﻮﻉ ﺗﻄﻬﻴﺮ ﻣﻌﺪی ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻨﻮی ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺩ.} 

^{19= یبوست و رنگی شدن مدفوع نتیجه چیست : خوردن ادویه جات زیاد با بدن داغ و صفراوی + خستگی زیاد و کاهش رطوبات بدن با ورزش های سنگین + حمام زیاد رفتن + داروی گرم خوردن و رطوبت بدن را بیرون راندن + کثرت بول و عرق زیاد بدن + نگهداری مدفوع در بدن به علل پشت میز نشینی + رنگ زرد بیشتر عامل صفرای زیاد در بدن است .و رنگ مدفوع سفید نتیجه بلغمی شدن بدن است و رنگ سیاه نتیجه سوداوی شدن بدن است .}

^{20= علائم یبوست کهنه : احساس پری در مقعد ، احساس نفخ و گاز ، احساس نیاز به دفع فوری مدفوع اما عدم توانائی در دفع کامل ، درد شکم و گرفتگی عضلات ، تهوع ، زبان باردار زرد رنگ ،بوی بد دهان و آفت دهان ، بواسیر احتمالی ، خستگی و بد حالی ، التهاب و زرد شدن رنگ صورت و بد اخلاقی ، تخلیه مدفوع کم – کاهش اشتها – علاقه به ترشی و تندی و شورمزگی غذا خوردن – دوری از غذای شیرین – آمادگی مستمر برای تهوع و دل بهم خوردن – با بوی غذا تهوع دارد – شکم پیچی مستمر – تشنگی شدید – پشت پا و هر دو ساق پا درد میکند .}

^{21= چرا یبوست بوقوع می پیوندد : عادت های ناپسند – یبوستهای اتفاقی و عادات غلط – بی تحرکی – اشتباهات تغذیه – ریشه های عصبی – نارسائی صفراوی – غدد درون بدن – مصرف بی رویه ملین ها – یبوستهای طبی بر اثر داروهای کدئین دارو مسکنها و افسردگی ها – بزرگ شدن روده ها است}

^{22= امروزه گروهی از علما طب سنتی ، یبوست را تعبیر به قولنج و یا بند آمدن مدفوع تفسیر می کنند  یبوست یکی از بیماری های روده بزرگ است که توام با درد و آزار است علت بیماری تاثیر سردی مزاج روده بزرگ است . بر اساس طب سنتی اگردفع مدفوع کمتر از سه بار در روزانجام نشود را  یبوست می گویند مثلا" اگر افراد سودایی روزی یکبار هم دفع مزاج صورت گیرد خوب است .}

^{23= دور کردن یبوست و صفرا مزاجی دوم در بدن باعث سالم عملکرد چشم میشود – فعال کردن گوارش برای کارکرد خوب چشم موثر است .}

^{24= با نگاهی کلی برای درمان یبوست میتوان از هر یک از مواد زیر استفاده کرد : سیب – انجیر – کنگر فرنگی – سنا – گل محمدی – ریشه ریواس – فلوس – هلیله ها – ختمی – پنیرک – اسفرزه – خاکشیر گرم با آب داغ موثرند . ولیکن درک مزاج اولیه و ثانویه بیمار فوق العاده مهم است .}

^{25= تجویز ملینات به منظور کم کردن یبوست بیمار مثل ترکیبات ( سنا + فلوس + هلیله زرد + بذرکتان ) است .}

^{26 = برای درمان یبوست عصبی ، دمنوش سنبل الطیب و بابونه مفید است .}

^{27= گاهی اوقات یبوست بر اساس ورم است که در روده بزرگ شکل می گیرد که ناشی از گرمی مزاج است و راه خروج مدفوع و خلط و باد ها را می بندد .}

^{28= خوردن تنوع آجیل جات و پرخوری در مصرف آجیل در هر سنی ، بشدت برای کبد مضر است .}

^{29= بحران طبعی سوداوی بیشتر در اشخاصی که دارای مشکلات طحال و بیماری پروستات و کم خونی و یبوست و دیابت دارند مشاهده میشود .}

^{30= گاهی اوقات یبوست در اثر باد و گاز است که در روده جمع شده است .}

^{31= گاهی اوقات یبوست در اثر تراوش خون از اندام های دیگر بوده که باعث ورم خونی روده میشود .}

^{32= گاهی اوقات یبوست بر اثر خشکی غذا رخ می دهد و یا فردیکه  دارای مزاج خشک است .}

^{33= دلائل دیگر یبوست در صنوف مختلف : مصرف مواد مخدر – عمل جماع مکرر – ضعف اعصاب – آسیب کیسه صفرا – تعریق زیاد – آب تنی مکرر با آب گرم و نزدیکی به حرارتها – زخم بستر – ورم کبد و کلیه – سنگ کلیه – بلغمی شدید بدن با بادهای سنگین معده – شرابخواری – آب با میوه و آب با کدوجات – جماع با شکم سیر – حبس باد شکم – تلاش در سرمای زیاد – عدم دفع مدفوع به علل کارداشتن -هوای گرم تابستان – کارگر کوره ها – گرمی مزاج – سرمای شدید است .}

^{34= پیچیده شدن بیماری یبوست باعث : آپاندیست – دردهای روده ای – فلج دست و پا – درد مفاصل – درد پشت – تشدید بیماری وسواسی و مالیخولیا و صرع – بادکردن و آب آوردن شکم – بادشکم بسیار خطرناک بوده و باعث مردن میشود - اسهال مستمر شکم باعث میشود که ماده غلیظ در روده بماند و ماده آبکی خارج شود .}

^{35=عجله کردن در خرده خوری و هله هوله خوری که زمینه وارد شدن هوا به داخل معده میشود  بنابراین توصیه می شود که غذای خود را به آرامی صرف کنیم و از آن لذت ببریم. توصیه می شود که برای هر وعده غذا ۳۰ دقیقه زمان در نظر بگیرید. و اگر سیره علما دین را تحقیق میدانی کنیم در این بخش مواظبت ویژه ای مشاهده می کنیم .}

^{36= حساسسیت به گندم و عدم تحمل لاکتوز باعث تولید گاز روده می شود. اما تشخیص این حساسیت به عهده پزشک می باشد. زیرا تشخیص های سرخود و حذف بعضی از غذاهای سالم و مقوی می تواند مضر باشد. اگر احساس می کنید که به غذای خاصی حساسیت دارید بهتر است با پزشک مشورت کنید.}

^{37= مصرف بیش از اندازه آدامس و جویدن آدامس نیز باعث تورم معده می شود و جمع شدن گاز در روده را در پی دارد و بهتر است این عادت را تعدیل کنیم و به جای آن از خوراکی های سالم و میوه و سبزیجات استفاده کنید گروهی سقز گیاهی را جای آدامس توصیه دارند .}

^{38=مصرف بیش از اندازه غذاهای بدون شکر یا اصطلاحا" رژیمی باعث افزایش گاز معده می شود.}

^{39=  مصرف بیش از اندازه تغذیه سدیم و دارو غذاهای پردازش شده و به اصطلاح فست فود ها که سرشار از سدیم بوده و فیبر کمتری دارند. بنابر این توصیه می شود که غذاهای سالم و ساده تری را انتخاب کنید و حدالمقدور از مصرف انواع کنسروها اجتناب شود.}

^{40= مصرف لوبیا و سبزیجات نفخ آورمثل سبزیجاتی نظیر بروکلی و کلم و .. نیز باعث تولید گاز در روده می شوند.}

^{41=  مصرف حجم سنگین غذاهای با کیموس بالا و ارزش غذائی کم مثل حلیم ، تخم مرغ کارخانه ای ، کله و پاچه ، سیب زمینی سرخ کرده وبادمجان ...}

^{42= عدم ورزش های ساده و آسان مثل پیاده روی آرام و مستمر و به عبارتی بی تحرّکی که از شایعترین دلایل ایجاد یبوست و یا با نشستن طولانی مدت روی صندلی یبوست مزمنی رخ می دهد که این معضل برای کارمندان اداری و زنان خانه دار بسیار شایع شده است .}

^{43= وضعیت حاملگی در زنان (به علت تغییرات هورمونی که باعث کاهش حرکات روده ها  می شوند و فشار فیزیکی رحم روی روده ها) و افزایش سن(به دلیل کاهش سوخت و ساز بدن در پیری و متعاقب آن کاهش فعالیت روده ها)است .}

^{44= مسافرت به مناطق کوهستانی و دارای آب های غیر بهداشتی که با مصرف آبهای محلی فرد  دچار یبوست می شود . شاید بتوان از عمده دلائل را تغییر در برنامه غذایی و برنامه روزانه زندگی این افراد  است که باعث کاهش عملکرد کبد می شود.}

^{45= مصرف برخی از داروهای شیمیایی می تواند باعث ایجاد یبوست شود از قبیل  برخی داروهای ضد فشارخون بالا؛ داروهای پایین آورنده چربی خون؛ داروهایی که ترکیبات تریاک دارند(مثل داروهای کدئین دار)؛ برخی داروهای مسکّن؛ آنتی اسیدها(داروهای ضد اسید معده)؛ برخی داروهای درمان کننده پارکینسون؛ داروهای ضدّ گرفتگی عضله؛ داروهای ضدّ افسردگی؛ مکمّل های آهن؛ مکمّل های کلسیم؛ آنتی هیستامین ها؛ داروهای ادرارآور؛ داروهای ضدّ تشنّج و ….}

^{46= مصرف مداوم داروهای ملیّن و مسهل: اگر داروهای مسهل به طور مداوم مصرف شوند}

^{پس از مدتی روده کار طبیعی خود را انجام نداده و به اصطلاح تنبل می شود و یبوست به وجود می آید. بنابراین از مصرف خودسرانة داروهای مسهل خودداری کنید و تنها با تجویز پزشک آنها را مصرف کنید مدتی است مشاهده میگردد گروهی از عطاری ها به علل عدم تخصص لازم برای رفع یبوست پی در پی گیاه سنا و گلمحمدی را به بیماران توصیه می کنند که این تجویزها ضررهای سختی به سیستم روده و مقعد افراد وارد میسازد . در افراد بسیار لاغر، مسن و یا کسانی که دوره های طولانی بیماری را پشت سر گذارده و آب بدن آنها کم شده است؛ – به اصطلاح بدن خشکی دارند – تجویز مسهل های قوی مثل، سنا، گل سرخ، فلوس و … که برای عملکرد خود نیاز به جذب آب دارند؛ نه تنها نتیجه ای در بر ندارد و باعث کار کردن روده ها نمی شود؛ بلکه بیماری های شخص را نیز تشدید می کند. در درمان این گونه بیماران بهتر است از داروهایی مانند خاکشی، هویج آب پز و روغن ها استفاده کرد.}

^{47= برخی بیماری هایی که می توانند عامل ایجاد یبوست باشند: کم‌کاری تیروئید و برخی دیگر از غدد داخلی؛ مرض قند، تومورهای روده و مقعد؛ اورمی؛ زیادی کلسیم در بدن؛ کمبود قند خون؛ سل؛ بیماری ام.اس.؛ پارکینسون؛ آسیب های نخاعی؛ بیماری‌های عضلانی مثل دیستروفی عضلانی؛ بیماری روده تحریک‌پذیر یا روده عصبی؛ بیماری‌های مرتبط به عضلات کف لگن؛ افسردگی و ….}

^{48= استفاده از روش شیاف و تنقیه با استفاده از روغن بادام شیرین و صابون های خاص داروخانه ای .}

^{49= بیماران کبدی بیشتر در معرض یبوست قرار دارند زیرا نتیجه ترشح کم صفرا است وکبد رابایستی سالم نگه داشت : خوردن روزی دو قاشق ناشتا روغن زیتون بودار و تصفیه نشده مفید بوده و این اقدام یک صفرا بر قوی بوده و کبد را آرام می کند و یبوست را رفع می کند .}

^{50= کند شدن مواد دفعی در روده بزرگ  مانعی برای دفع است و در این حالت مدفوع سفت شده و بیش از حد هضم شده است و تغییر کاهش در تعداد دفعات اجابت مزاج یبوست تلقی میشود و افرادی که به هنگام دفع مدفوع دچار درد شدید شده و مدفوع خشک و تیزی دارند و در ناحیه مقعد دارای درد و سوزش و یا خارش هستند بایستی روزانه دمکرده رقیق شده از برگ سنا و گل محمدی ( یک قاشق برگ سنا و نیم قاشق گل سرخ ) صاف کرده و میل کنند و یا از مسهل ساده فلوس استفاده کنند و نیز آلو جات خیس کرده با آب داغ و یا انجیر با آب داغ برای بیوست مفید است و صبح و عصر یک لیوان شربت خاکشیر با اندکی عسل میل کنند .}

^{51= علل اصلی یبوست عبارتند از :بی تحرکی و کاهش فعالیت جسمی ، چاقی ، تنبلی روده ها ، استفاده طولانی مدت از دارو های مسهل و ملین ، مصرف کم میوه و سبزی ، مصرف زیاد حبوبات و غلات بدون سبوس ، استفاده از نان های سفید ، مصرف کم آب ، فشار های روحی و عصبی ، کمبود ویتامین های گروه B ، خودداری از دفع به موقع مدفوع به دلیل تنبلی و بی حوصلگی ، کمبود کلسیم و …
باید توجه کرد که وزن زیاد و شکم بزرگ به دلیل بی تحرکی بدن و فشار چربی های شکم روی روده ها مانع حرکت روده ها شده و یبوست ایجاد می کند .}

^{تغذیه های ضد نفخ :}

^{چای نعنا، زنجبیل، سبزی جعفری، عرق بومادران ، عرق زنیان ، عرق زیره سیاه ، عرق آویشن ، آناناس و ماست حاوی پروبیوتیک هستند که مانع از نفخ می شوند.}

^{یبوست در کودکان و راهکار درمانی آن :}

^{ا=کودکان زیر دوسال روزی چند نوبت از روی فم معده تا ناف و سپس پهلوها روغن بادام شیرین به آرامی مالیده شود و تواما"روزی یک قاشق متناسب با سن روغن بادام شیرین و یا روغن زیتون بودار خورانیده شود. این روش عموما" تاثیر گذار بوده است .}

^{۲- شربت خاکشیر شامل یک الی دوقاشق خاکشیر شسته را با نصف لیوان گلاب و بقیه را با آب ولرم و یک نخود عسل مخلوط کرده و متناسب با سن کودک خورانیده شود .}

^{3= میتوان از ترکیبات عرق کاسنی ( با مزاج سرد و تر ) با عرق شاهتره ( مزاج گرم و تر ) بصورت مخلوطی در یک استکان و یا لیوان استفاده کرد و مصرف جداگانه هیچ کدام توصیه نمیشود چون هریک مصلح دیگری است .}

^{4= برای فعال سازی روده ها بایستی یکی از ساده ترین مسهل ها بنام مغز فلوس بصورت دمنوش استفاده کرد که از یک قاشق تا یک استکان برای کودک میتوان استفاده کرد البته استفاده نوبه ای این گیاه برای همه خانواده ها بصورت دمنوش بجای چای بسیار مفید و کاربری برای رفع یبوست دارد. اگر همچنان مقاومتی در یبوست وجود دارد میتوان از هلیله سیاه آسیاب کرده به اندازه یک گرم در آبجوش مخلوط کرده و با اندکی عسل بصورت عسلاب خورانده شود .}

^{5= اگر کودک شیرخوار است از طریق مادر میتوان مزاج خشک کودک را معتدل کرد .}

^{کم‌ تحرکی و نوشیدن کم مایعات از علل ابتلای سالمندان به یبوست است}

^{سالمندان به علت کم‌ تحرکی و کم نوشیدن آب دچار یبوست می‌شوند. آنان دندان‌های سالمی ندارند بنابراین کمتر سبزی و میوه با پوست می‌خورند این در حالیست که فیبر یکی از عوامل موثر در پیشگیری از ابتلا به یبوست است که در پوست میوه‌ها وجود دارد.
دکتر ناصر ابراهیمی دریانی افزود: تجویز داروی ضد اسهال برای سالمندان دچار یبوست باعث سفت‌ترشدن مدفوع می‌شود. در خانه‌های سالمندان بسیاری از مواقع شاهد هستیم که آنان به علت یبوست طولانی دچار مدفوع سنگ‌ مانند می‌شوند و برای درمان آنان باید از ملین استفاده کرد.
سالمندان دچار ضعف عضلات جدار شکم هستند این در حالیست که یکی از مکانیسم‌های موثر در دفع، حرکات عضلات شکم است از سوی دیگر چون عضلات لگن قدرت انقباض کافی را ندارند سالمندان دچار یبوست می‌شوند.
گاهی اوقات آنقدر یبوست سالمندان شدت می‌یابد که مدفوع آنان مانند گلوله سفت می‌شود و داخل روده باقی می‌ماند و از اطراف مدفوع مایع تراوش می‌شود اما گاهی اوقات این حالت با اسهال اشتباه گرفته و داروهای ضد اسهال تجویز می‌شود.
به علت ضعف ایجاد شده در جدار روده بزرگ برخی سالمندان، قسمتی از جداره روده بزرگ حالت برآمدگی مانند بادکنک پیدا می‌کند. دو خطر مبتلایان به این بیماری را تهدید می‌کند که خونریزی یکی از آنهاست. برخی بیماران به میزان زیاد خون روشن در مدفوع خود دارند. گاهی اوقات نیز مدفوع در بادکنک‌ها گیر می‌کند در نتیجه فرد دچار درد شدید شکمی همراه با تب می‌شود که به آن دیبرتی کولیت می‌گویند.
این بیماری از جمله عوارضی است به علت افزایش سن، فرد به آن مبتلا می‌شود بنابراین معمولا به افراد بالای 50 سال توصیه می‌شود که کولونوسکوپی انجام دهند چون پولیپ‌ها احتمال ابتلا به سرطان کولون را افزایش می‌دهند و چه بهتر که در مراحل اولیه، پولیپ از طریق اندوسکوپی یا کولونوسکپی برداشته شود. متاسفانه اغلب پولیپ‌ها بدون علامت هستند البته برخی از آنان موجب خونریزی می‌شود.
سالمندان برای تسکین دردهای ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز معمولا مسکن‌هایی مثل بروفن، ایندوسین و ‌دیکلوفناک را ‌مصرف می‌کنند این در حالیست که با افزایش سن، مصرف مسکن‌ها خطر ایجاد زخم و خونریزی معده را بیشتر می‌کند بگونه‌ای که بسیاری از سالمندان با مصرف حتی یک قرص بروفن ممکن است دچار خونریزی معده شوند و باید توجه داشت خیلی اوقات زخم معده بدون درد است.
سرطان‌های روده بزرگ و لوزالمعده از جمله این سرطان‌ها هستند که افراد مسن از 50 سالگی به بعد به آن‌ها مبتلا می‌شود و معمولا جوانان به این سرطان‌ها دچار نمی‌شوند مگر اینکه فرد زمینه ژنتیک داشته باشد.
سرطان لوزالمعده جزو سرطانهایی است که با درد ناحیه معده همراه است که درد به پشت سرایت می‌کند. گاهی اوقات نیز باعث افزایش قند خون می‌شود در نتیجه بیمار گمان می‌کند که مبتلا به دیابت است در صورتی که منشا اصلی این بیماری، سرطان لوزالمعده است.
اگر فردی در سالمندی دچار دیابت شده و زمینه خانوادگی ابتلا به این بیماری را نداشته است، وضعیت لوزالمعده خود را بررسی کند. از سوی دیگر گاهی اوقات سرطان لوزالمعده باعث انسداد مجاری صفراوی می‌شود و بیمار با خارش بدن و زردی چشم به پزشک مراجعه می‌کند.}