گیاه اسپند با نام علمی «پگونوم هارمالا» از خانواده زیگوفیلاسه با داشتن ترکیباتی نظیر آلکالوئیدها، ساپونین، استروئید و لیگان در طب سنتی به عنوان دارویی که دارای فعالیت‌های ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد توموری، بازدارنده آنزیم مونوآمینواکسیداز، محرک سیستم عصبی و تعدیل کننده فعالیت‌های آندو کربنی است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این پژوهش یک مطالعه تجربی است که در سال ۱۳۸۸ در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج بر روی ۵۰ سر موش صحرایی نر بالغ ن‍ژاد ویستار با وزن تقریبی ۳۲۰ ـ۲۶۰ گرم انجام شد. در این مطالعه حیوانات به ۵ گروه، شامل گروه‌های کنترل، شاهد و ۳ گروه تجربی تقسیم شدند.
گروه کنترل تحت هیچ تیمار خاصی قرار نگرفت، گروه شاهد به مدت ۱۷ روز و روزانه به میزان ۱ سی‌سی آب مقطر به صورت خوراکی دریافت کرد و گروه‌های تجربی نیز به مدت ۱۷ روز و روزانه به ترتیب۹۰، ۱۸۰ و ۲۷۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره دانه گیاه اسپند را به صورت خوراکی دریافت کردند.
در روز هجدهم سطوح پلاسمایی هورمون‌های محرک تیروئید، تیروکسین و تری‌یدوتیرونین با روش رادیو ایمونواسی اندازه‌گیری شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل شدند.
به گزارش ایسنا ، یافته‌های این مطالعه نشان داد: عصاره دانه گیاه اسپند در دوزهای حداقل و حداکثر، سطوح پلاسمایی هورمون محرک تیروئید و در دوزهای متوسط و حداکثر، سطوح پلاسمایی هورمون‌های تیروکسین و تری‌یدوتیرونین را به طور معنی‌داری کاهش می‌دهد.
نتایج این پژوهش بیانگر آن است که پس از انجام تحقیقات تکمیلی می‌توان از عصاره دانه گیاه اسپند در درمان پرکاری تیروئید استفاده کرد.
