top
حمام کردن نوزاد

حمام کردن نوزاد

کارگروه پزشکی پرتال جامع وتخصصی کودک: حمام کردن برای بسیاری از شیر خواران تفریحی لذت بخش محسوب می شود و شما نیز می توانید، در این تفریح با او شریک شوید.

حمام کردن نوزاد

حمام کردن برای بسیاری از شیر خواران تفریحی لذت بخش محسوب می شود و شما نیز می توانید، در این تفریح با او شریک شوید. به طور معمول نوزادان را به دو روش مختلف استحمام می کنند که ما در این جا آن دو شیوه را به طور مشروح برایتان بیان می کنیم اما قبل از هر چیز خوبست مختصری درباره ی بهترین زمان برای حمام کردن نوزادان صحبت کنیم :

مناسب ترین زمان برای استحمام نوزادان

در ماه های نخست بعد از تولد بهترین و مناسب ترین زمان برای حمام کردن طفل، پیش از وعده ی شیردهی ساعت 10 صبح می باشد. لیکن می توانید قبل از هر وعده شیردهی که مایل باشید و شرایط مساعدتری داشته باشید این کار را انجام دهید.

نکته : هرگز نوزاد را بعد از وعده ی شیردهی استحمام نکنید؛ زیرا علاوه بر ایجاد اختلالات گوارشی به علت قرار دادن نوزاد در محیط حمام و تکان های فراوان به منظور شست و شو، خواب بعد از غذا او را نیز مختل خواهید کرد. همین دو اشکال باعث می شود نوازدانی که پس از شیردهی استحمام می شوند اصطلاحاً به نحسی افتاده،  بدخواب و بی قرار شوند.

بعد از آن که کودک قدری بزرگ تر شد و فقط سه وعده غذا در روز صرف کرد، زمان مناسب برای حمام او، قبل از ناهار یا شام خواهد بود. در این صورت قبل از حمام کردن مقداری آب میوه به او بدهید تا در حمام زیاد گرسنه نشود. به تدریج که کودک بزرگتر شد و توانست تا مدتی بعد از خوردن شام بیدار بماند، می توانید او را بعد از شام به حمام ببرید مخصوصاً اگر کودکشما شامش را در ساعات اولیه ی شب میل می کند.

استحمام کودک بعد از شام – البته با مکث حداقل نیم ساعتی – به خواب عمیق تر و آرام تر او را کمک می کند. توجه داشته باشید که در تمامی فصول سال لازم است استحمام کودک در محیط گرم که دمای آن حداقل به اندازه ی حرارت بدن کودک می باشد انجام شود. اما بعد، به روش های حمام کردن نوزادان می پردازیم :

حمام اسفنج

با توجه به این که در هفته های آغازین تولد ممکن است شست و شوی یک نوزاد کوچولو داخل وان یا لگن برای مادران بی تجربه و ناوارد قدری توام با وحشت باشد، لیز خوردن نوزادی که آغشته به صابون شده است و به هیچ وجه نیز قادر به حفظ تعادل خود نیست مادر را وحشت زده کند. لذا در این مدت می توانید برای شست و شوی کودکتان او را به شیوه ی «حمام اسفنج» تمیز کنید.

بعد از این که کودکتان قادر به نشستن بود و خودتان نیز شجاعت  اعتماد به نفس لازم را پیدا کردید می توانید استفاده از وان با لگن را برای استحمام شروع کنید.

نکته : در بعضی از موارد خاص نظیر مواقعی که بند ناف نوزاد دچار مشکلی مانند عفونت شده است پزشک به طور جدی استفاده از وان را ممنوع کرده و فقط روش «حمام اسفنج» را توصیه می کند.

حمام اسفنج را می توانید روی تختخواب، روی زمین یا حتی بر روی زانوهای خود انجام دهید به این ترتیب که بر روی تشکچه ی نوزاد یک لایه پلاستیک نرم و لطیف که غیر قابل نفوذ نیز باشد، بکشید. سپس نوزاد را بر روی آن قرار داده و لباس هایش را در آورید. ابتدا بدن نوزاد را با اسفنج آغشته به آب و صابون بشویید و بلافاصله با یک حوله تمیز خشک کنید. بعد اسفنج را کاملاً شسته و مجدداً به صابون و آب آغشته کنید و با آن با دقت و به نحوی که کف وارد چشم، دهان و بینی نوزاد نشود سر و صورت تو را نیز شسته و خشک کنید.

در هنگام شست و شوی نوزاد دقت کنید که تمام چین و چروک های بدن او کاملاً پاک و تمیز شوند. بهتر است برای بر طرف کردن کامل مواد شوینده از روی پوست لطیف و حساس کودکتان بعد از پاک کردن کف صابون مجدداً بدن او را با یک دستمال مرطوب نیم گرم پاک کرده و خشک کنید. مجدداً یاد آوری می کنم که در هنگام استحمام، محیط را به دمای مناسب برسانید تا از سرما خوردگی کودکتان پیشگیری شود.

حمام به وسیله ی «وان»

قبل از هر چیز مطمئن شوید که تمام وسایل لازم در دسترس و در نزدیکی شما قرار دارد، زیرا اگر حوله را فراموش کرده باشید ناچار باید در حالی که طفل را لخت و خیس در بغل گرفته اید دنبال حوله بگردید. بنابراین وسایل نیز را در دسترس خود قرار دهید :

* صابون و شامپوی مخصوص کودک.

* لیف یا اسفنج مخصوص حمام.

 

کاری کنید که حمام کردن برای کودک نوعی تفریح شادی آفرین باشد.

* حوله و کلاه یا روسری برای خشک کردن سر نوزاد

* پنبه ی هیدروفیل جهت پاک کردن و خشک کردن بینی، چشم ها و ...

* لوسیون یا پماد به منظور چرب کردن بدن نوزاد (در صورت لزوم).

* کهنه یا پوشک و لاستیکی.

* لباس در انواع و تعداد لازم و متناسب با فصل و دمای محیط.

برای استحمام شیر خواران می توانید از تشت رختشویی، لگن های بزرگ، ظرفشویی آشپزخانه یا وان های مخصوص استحمام کودکان استفاده کنید.

نکته : استفاده از وان های بزرگ که به طور ثابت در حمام وجود دارد، در شرایطی که مادر بیرون از آن قرار گرفته و نوزاد را داخل آن می شوید. اغلب باعث ایجاد پا درد و کمر درد برای مادر شده و احتمال لیز خوردن نوزاد را نیز به علت تسلط نداشتن مادر به اندازه ی کافی، افزایش می دهد.

درجه ی حرارت آب باید در حدود دمای بدن یعنی 37 درجه ی سانتی گراد باشد قرار دادن دماسنج در حمام به منظور تنظیم دمای آب ضرورت چندانی ندارد؛ زیرا شما می توانید درجه ی گرمای آب را با آرنج یا مچ دست خود امتحان کنید. گرمای آب باید به اندازه ای باشد که دست را نسوزاند.

بهتر است برای ایجاد امنیت بیشتر کف وان کودک یا هر وسیله ی دیگری که به این منظور استفاده می کنید را به وسیله ی یک ورقه ی نیم سانتی فوم یا یک حوله ی نسبتاً ضخیم بپوشانید تا در صورت لیز خوردن کودک از وارد آمدن آسیب جدی به بدن او پیشگیری کرده باشید. باید نوزاد را به شکلی نگه دارید که سرش روی بازوی شما قرار بگیرد و انگشتان همان دستتان زیر بغل او را محکم نگه دارد. حال قسمت پایین بدن او را به آرامی داخل آب قرار دهید.

به نحوی که ارتفاع آب تا زیر سینه ی کودک را در بر بگیرد.  سپس به ترتیب قسمت های مختلف بدن کودک را از آب خارج کرده و با لیف بسیار نرم یا اسفنج آغشته به صابون با دقت و ملایمت شست و شو دهید.

 

نکته : توصیه می شود که شستن سر و صورت نوزاد را در آخرین مرحله انجام دهید زیرا :

1- با خشک نگه داشتن سر کودک تا آخرین مرحله ی استحمام از سرما خوردن سر، سینوس ها، چشم و گوش کودک در طول مدت شست و شوی قسمت های دیگر جلوگیری می شود. زیرا این قسمت ها نسبت به سایر اندام های بدن حساس تر بوده و سریع تر دچار سرما خوردگی می شوند.

2- بسیاری از نوزادان به محض خیس شدن سر و صورتشان ناراحت شده و شروع به گریه و بی قراری می کنند و در این صرت شما تا پایان کار یک استحمام بسیار پر سر و صدا و احتمالاً آزار دهنده خواهد داشت.

در پایان، مشغول شستن سر و صورت نوزاد شوید. بهترین و ایمن ترین شیوه برای انجام این کار است که نوزاد را بر روی زانوهایتان به صورت دمر (بر روی شکم) قرار  دهید و تا حد امکان او را به وسیله ی زانوها و بالا تنه ی خود محکم نگه دارید. سپس کف دست چپ را به حالت سایبان روی پیشانی نوزاد قرار دهید و در حالی که با بازو و آرنج دست راست نوزاد را کنترل می کنید که لیز نخورد با کف همان دست به آرامی سر او را با مقدار بسیار کمی شامپو بشویید.

توجه داشته باشید که در هنگام خیس کردن موهای نوزاد یا آبکشی آنها کودک را محکم نگه دارید، بالای صورت را به روش فوق بپوشانید و آب را به آرامی و به تدریج بر روی سر بریزید؛ زیرا اغلب نوزادان در هنگام ریخته شدن آب بر روی سرشان واکنش حرکتی تند و سریعی از خود نشان می دهند.

بعد از شست و شوی کامل نوزاد، او را به وسیله ی دوش دستی یا دوش معمولی آبکشی کنید. در این مرحله نیز برای جلوگیری از ناراحتی نوزاد به دلیل قرار گرفتن سر و صورت او در معرض جریان آب بهتر است وان را از آب تمیز با درجه ی حرارت ملایم پر کنید. در حالی که آب همچنان در آن جریان دارد با احتیاط و دقت کامل نوزاد را تا ناحیه ی گردن داخل آب فرو برید – توجه داشته باشید که هرگز نوزاد را به طور کامل (تا سر و صورت) داخل آب فرو نبرید – سپس در همین وضعیت کودک را به رو بر گردانید و در حالی که محکم نگه داشته اید، سر و صورت او را به وسیله ی دوش آبکشی کنید. به این ترتیب سر و صورت نوزادتان فقط برای مدت بسیار کوتاهی در معرض جریان آب قرار می گیرد و در نتیجه از عصبانیت و بد اخلاقی بیش از حد او جلوگیری می شود.

نکته : در تمام مراحل استحمام نوزاد مهمترین دغدغه ی ذهنی شما محافظت از نوزادتان در برابر لیز خوردن، افتادن، خفگی و هر نوع آسیب و آزار دیگر باشد. فرامو نکنید که اگر کودکتان در جلسات اولیه ی  استحمام به نحو دلخواه شما تمیز نشود، بهتر از  آن است که به دلیل وقوع حوادث ناخوشایند خاطره ی تخلی از حمام داشته باشد یا خدای ناکرده آسیب جدی ببیند.

برای خشک کردن نوزاد بهتر است از حوله های چهار گوش که در یک راس آن کلاه قرار دارد و از جنس بسیار لطیف تهیه شده اند استفاده کنید. بلافاصله  بعد از آبکشی کلام را روی سر نوزاد قرار داده و دنباله ی آن را دور بدن نوزاد بپیچید. در همین خالت قسمت های مختلف حوله را به تمام نواحی بدن نوزاد برسانید تا نظرات آب توسط حوله جذب شود.توجه داشته باشید که هرگز نباید حوله را بر روی پوست لطیف نوزاد که پس از استحمام خیس خورده و حساسیت بیشتری پیدا کرده است بکشید. فقط با قرار دادن حوله بر روی پوست می توانید رطوبت را از بین ببرید. در صورتی که بند ناف نوزادتان هنوز بیافتاده است لازم است با یک قطعه پنبه ی هیدروفیل این ناحیه را با ملایمت خشک نمایید. 



مرتبه
مرتبه
نظر و تجربه خود را برای دیگران ثبت کنید

تبلیغات ویژه

تجربه مادرانه
شما میتوانید در مورد موضوع زیر بحث و تبادل نظر کنید و در قسمت نظرات تجربه خود را با مادران در میان بگذارید :
موضوع انتخاب شده :
جدا کردن اتاق فرزندان
تجربه خودرا بنویسید
تبلیغات