پیش از وقوع بارداری، رحم که می توان آن را از نظر حجم با یک انجیر تازه مقایسه کرد 50 گرم وزن، 65 میلی متر طول، 45 میلی متر عرض و 2 تا 3 سانتی متر مکعب حجم دارد.
* افزایش نوع استخوان بندی و شرایط جسمانی مادر از بیرون قابل رویت می باشد.
* در ماه دوم، رحم به اندازه ی یک پرتقال می شود.
* در ماه سوم، می توان آن را در بالای استخوان عانه لمس نمود.
* در چهارمین ماه بلندی ان به وسط خطی که ناف را از استخوان عانه حدا می کند خواهد رسید.
* در اواسط ماه ششم بر آمدگی رحم به ناف می رسد.
* در هفت ماهگی 4 تا 6 سانتی متر بالاتر از ناف را در بر می گیرد.
* در ماه هشتم حجم رحم فضای بین قفسه ی سینه و ناف را پر می کند.
* در ماه نهم تمام فضای بین استخوان «عانه» و قفسه ی سینه توسط رحم و جنین اشغال می شود.
رحم در پایان بارداری به حداکثر رشد خود (32 تا 33 سانتی متر) می رسد. در این مرحله ممکن است گاهی از اوقات رحم به سمت پایین رفته و باعث کاهش فشر بر روی سینه گشته و تنفس را برای شما آسانتر می کند. معمولاً در این گونه مواقع احساس سبکی خاصی به شما دست می دهد. این حالت که اغلب 2 یا 3 هفته قبل از زایمان ایجاد می گردد علامت پایین آمدن سر کودک و قرار گرفتن آن در دهانه ی مجزای زایمان می باشد.
در این مرحله، تولد کودک شما بسیار نزدیک شده است. رحم در اواخر بارداری 1200 تا 1500 گرم وزن و 4 تا 5 لیتر حجم دارد. ارتفاع آن 32 تا 33 سانتی متر و طول آن 24 تا 25 سانتی متر است. محاسبه ی اعداد و ارقام مربوط به حجم رحم و افزایش تدریجی آن در طی دوران بارداری به پزشکان، ماماها و پرستاران کمک می کند که علاوه بر تشخیص سن بارداری، روال طبیعی رشد جنین را نیز پیگیری می کنند.
طبیعی است این حد از افزایش حجم که در ناحیه ی رحم رخ می دهد، سبب وارد آمدن فشار بر اندام های مربوط نظیر معده، روده، مثانه و ... جابه جایی آنها می شود. پیش از این تصور می شد که بسیاری از عوارض مربوط به حاملگی مانند تهوع، یبوست، اشکالات تنفسی و ... ناشی از همین فرآیند افزایش حجم رحم می باشد لیکن امروزه به اثبات رسیده است که عامل اصلی این ناراحتی ها وقوع تغییرات هورمونی در بدن مادر و تاثیر آن بر عملکرد اندام ها در طی دوران بارداری می باشد که در آینده توضیحات کاملی در این مورد بیان خواهد شد.
البته مسئله ی تکرر ادرار و در بعضی از موارد تنگی نفس ارتباط بسیار زیادی با افزایش حجم رحم داشته و علت هورمونی ندارند. توصیه می شود از اواسط دوران بارداری به منظور جلوگیری از وارد آمدن فشار بیش از حد بر سرخ رگ ها و سیاه رگ های ناحیه ی پشت، بیشتر به پهلو و ترجیحاً بر روی پهلوی چپ بخوابید. به تناسب افزایش حجم رحم در طی دوران بارداری سایز و فرم بدن شما نیز به عنوان یک مادر، کاملاً تغییر می کند به طوری که :
* پهلوها به سمت داخل می روند. (به استثناء موارد خاص)
* شکن بزرگ و برامده و گاه شکل آویزان به خود می گیرد.
* بالا تنها به جهت حفظ تعادل بدن و تحمل بهتر وزن شکم به سمت عقب خم شده و گودی کمر بیشتر می شود.
* پوست ناحیه ی شکم و پهلوها به دلیل کشیدگی بسیار زیاد اصطلاحاً ترک خورده و خطوطی به رنگ قرمز کمرنگ بر روی آن ایجاد می شود. آثار این ترک خوردگی ها که شیوع آن در بین زنان باردار بسیار زیاد و تقریباً همه گیر است، پس از زایمان نیز به شکل خطوط نقره ای باقی خواهد ماند و هیچ نوع دارو یا درمانی برای رفع آن وجود ندارد البته شما می توانید با چرب نگه داشتن پوست شکم در طی دوان بارداری تحمل ان را در برابر کشیدگی بالا بردن و میزان ترک خوردگی ها را به حداقل ممکن برسانید. توصیه می شود برای این منظور از روغن ها و لوسیون های طبیعی مانند روغن بادام یا زیتون استفاده کنید.
