غذا خوردن بسیاری از نوجوانان و جوانان بی نظم و بی برنامه است. نوجوانان به غذا خوردن نامنظم، غذا خوردن بیرون از خانه و خوردن غذاهای آماده تمایل دارند، در حقیقت نوجوانان به بد غذا خوردن مشهور می باشند.
اختلال و بی نظمی در غذا خوردن بیشتر در دختران دیده می شود. پسران نیز ممکن است دچار اختلال و بی نظمی در غذا خوردن شوند، مخصوصاً نوجوانانی که می خواهند در مسابقات شرکت کنند و شرکت آنها در مسابقات، نیاز به وزن کم دارد و در نتیجه نوجوان غذا نامنظم می خورد.
بعضی از نوجوانان هر چه بزرگتر می شوند، تعداد دفعات غذا خوردن آنها نامنظم تر می شود و حتی ممکن است یک نوبت در روز غذا بخورند (ناستائی و ناهار، دو نوبت غذائی است که معمولاً نمی خورند)، مخصوصاً اگر دور از خانواده یا بیرون از خانه یا با دوستان خود باشند .
برای نوجوانان نوع غذا مهمتر از زمان غذا خوردن و محلی است که در آن غذا می خورند.
نوجوانانی که دچار کمبود مواد غذایی می گردند، نه فقط لاغر می شوند، بلکه سوخت و ساز سلولهای مغز آنها نیز به طور کامل انجام نمی گیرد و دچار اختلال در یادگیری می شوند. همچنین در ساختار استخوانهای آنها که در حال رشد است، مشکل به وجود می آید که در برخی موارد، غیر قابل برگشت است.
تشخیص اختلال و بی نظمی غذایی، بسیار مشکل است. چه بسا پدر و مادر، نوجوانی را نزد پزشک می برند و شکایت نوجوان از مشکل گوارشی، لاغر شدن و پریود نشدن است. اگر پزشک شرح حال کاملی از نوجوان به دست آورد متوجه می شود که مشکل او ترس از چاق شدن و نخوردن غذاست. این نوجوان به احتمال زیاد چربی و شیرینی نمی خورد و ورزش زیاد هم انجام می دهد و یبوست هم دارد. والدین چنین نوجوانی باید با دقت کامل، نوجوان خود را تحت نظر داشته باشند و چگونگی تغذیة او را نظارت کنند و با مشاور تغذیه، مشاورت نمایند تا عادت غذایی او اصلاح گردد و غذای سالم بخورد و رشد طبیعی داشته باشد. این مهم بویژه در هنگام جهش رشدی نوجوان اهمیت دارد و باید هر مقدار غذایی که او میل دارد بخصوص غذاهای انرژی زا، در اختیارش قرار گیرد. اما وقتی رشد نوجوان کاهش یافت، باید مقدار غذا و تعداد دفعات آن کنترل شود.
انورکسی نوروزا : بعضی از نوجوانان ممکن است آن قدر غذا نخورند که دچار لاغری مفرط گردند. این نوجوانان هر چند لاغرند ولی فکر می کنند که اضافه وزن دارند و دچار اختلال در ترکیب خون (الکترولیت ها) و اختلالات قلبی می گردند که ممکن است حتی منجر به مرگ آنها گردد. این حالت بیشتر در دختران شایع بوده و از هر 100 نفر، یک نفر مبتلا می باشد که بیشتر در سنین 16 تا 18 سالگی اتفاق می افتد. این جوانان دختر بیشتر تحت تأثیر همسالان خود قرار می گیرند و رشد و بلوغ کافی نکرده و گوشه گیر هستند. والدین باید این گونه فرزندان را هر چه زودتر تحت نظر روان پزشک و متخصص نوجوانان، تحت درمان قرار دهند.
غذا خوردن در دکه ها اغذیه فروشی ها : بعضی از نوجوانان به دلیل کمبود وقت، غذای اصلی خود را از دکه های غذایی، سلف سرویس ها و سوپر مارکت ها تهیه می کنند و می خورند. این نوع غذاها، آهن، کلسیم و ویتامین B,A کافی که نیاز نوجوان را تأمین کند، ندارد. همچنین مقدار ویتامین C این غذاها کم می باشد مگر این که نوجوان با غذای خود مقداری آب میوه بخورد. چون پنجاه درصد کالری این غذاها از چربی است، بنابراین غذای خوب و سالمی نیستند. در این موارد نوجوان باید از نظر تغذیة، مورد مشاوره و حمایت پدر و مادر و متخصص تغذیه قرار گیرند.
تلویزیون و مجله ها : نوجوانان، هر روز صدها بار تبلیغات غذایی را از تلویزیون و در مجله ها مشاهده می کنند، و گاه و بیگاه هوس می کنند غذاهای معرفی شده را مصرف کنند و از طعم و مزة آنها آگاه شوند. این نوع غذاها معمولاً از چربی و مواد نشاسته ای تهیه شده است. همراه این غذاها اغلب، نوشیدنی های شیرین نیز برای مصرف تبلیغ می شود.
توجه : بررسی ها و مطالعات نشان می دهد در حال حاضر رژیم غذایی نوجوانان از نظر ویتامین B,A، آهن، کلسیم و روی دچار کمبود است. از طرفی گرچه مصرف چربی در آنها نسبت به گذشته کمتر شده، ولی هنوز هم زیاد است و با وجود کم شدن مصرف چربی، اضافه وزن و چاقی در نوجوانان شایع می باشد
نوجوانان و جوانان عزیز باید سعی نمایند رژیم غذایی متعادل و سالم انتخاب نمایند و بدن خود را با آن رژیم غذایی عادت دهند تا هم اضافه وزن پیدا نکنند و هم تناسب اندام آنها حفظ شود و نه فقط در دوران جوانی بلکه در سنین میان سالی و بزرگسالی و پیری از ابتلا به بیماریهای قلبی و مغزی مصون گردند.
