متاتارسوس ادکتوس Metatarsus adductus یک ناهنجاری مادرزادی پا است که در آن پنجه پا به سمت داخل انحراف پیدا کرده است. این بیماری بیشتر در نوزادان و اطفال دیده میشود.
در تصویرسمت راست یک پای مبتلا به متاتارسوس ادکتوس و در سمت چپ یک پای طبیعی دیده میشود
اگر همراه با به داخل آمدن پجه پا، پاشنه هم به داخل منحرف شده و مچ پا به سمت پایین متمایل شود تغییر شکلی در پا ایجاد میشود که به آن کلاب فوت یا پا چنبری میگویند. پس در متاتارسوس ادکتوس تغییر شکل پا خفیف تر از کلاب فوت بوده و فقط پنجه پا را شامل میشود. این بیماری از هر 1000 تولد در یکی دیده میشود.
علت چرخش پنجه پا به داخل چیست؟؟
به نظر میرسد علت این بیماری وضعیت پای جنین در شکم مادر است. در بچه هایی که در شکم مادر وضعیت بریچ دارند ( پای بچه پایین و سر وی بالا است) و در حالاتی که مقدار مایع آمنیوتیک رحم مادر در حین بارداری کم است احتمال بروز این وضعی بیشتر میشود. این ناهنجاری در بعضی خانواده ها بیشتر دیده میشود. این بیماری ممکن است همراه با در رفتگی مادرزادی مفصل ران باشد پس هر تمام بچه هاییکه دچار متاتارسوس ادکتوس هستند باید مفصل ران به دقت معاینه شود.
علائم متاتارسوس ادکتوس چیست؟
واضح ترین تغییر شکل در این بیماری انحراف پنجه پا و همه انگشتان پا به سمت داخل و به طرف خط مرکزی بدن است. پاشنه پای بچه طبیعی بوده و مشکلی ندارد. این بیماری در نیمی از موارد دو طرفه است.
درمان متاتارسوس ادکتوس چیست؟
نوع درمان بسته به اینکه آیا پنجه پا قابلیت انعطاف دارد یا نه متفاوت است. اگر پنجه پا قابلیت انعطاف داشته باشد یعنی پزشک بتواند با فشار مختصر دست آنرا در حالت طبیعی نگه دارد بیمار نیازی به درمان ندارد. انتظار میرود تغییر شکل پای بچه در عرض چند ماه خودبخود خوب شود. در این موارد فقط بیمار تحت نظر پزشک باقی میماند.
در تصویر بالا پای مبتلا به متاتارسوس ادکتوس قابل انعطاف است
در حدود 15 درصد موارد با وجود صبر، وضعیت پای بچه بعد از 12-6 هفته بهبود نمیابد. بتدریج یک شیار پوستی در طرف داخلی کف پا بوجود میاید که در واقع به علت باقی ماندن پنجه پا در وضعیت نامناسب ایجاد شده است. در این موارد و در مواردیکه پای بچه قابلیت انعطاف کافی نداشته باشد درمان با استفاده از انجام نرمش های خاصی است که پزشک به والدین کودک یاد میدهد و آنها در طول روز بور مرتب این نرمش های کششی را برای پای بچه انجام میدهند. همچنین در این موارد از از کفش های مخصوصی استفاده میشود که بچه باید در طول شبانه روز آنرا بپوشد تا بتدریج شکل پا به فرم کفش درآید.
بندرت و در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به درمان های ذکر شده از گچ گیری پا استفاده میشود. این گچ گیری در بچه های با سن کمتر از هشت ماهگی تاثیر بیشتری دارد تا در سنین بالای آن. معمولا گچ هر 2-1 هفته عوض میشود و پزشک سعی میکند تا با هر گچ گیری شکل گچ را کمی تغییر دراده و پا را به فرم مناسب اصلاح کند.
در صورتیکه هیچ کدام از درمان های ذکر شده موفقیت آمیز نبودند بچه در سن 6-4 سالگی تحت عمل جراحی قرار میگیرد. بیماران مبتلا به متاتارسوس ادکتوس بندرت نیاز به عمل جراحی پیدا میکنند. این بیماری در اکثر بچه ها به خوبی درمان میشود.
