زمانی بچهها برای گرفتن از پوشک آمادهاند که بتوانند خودشان را کنترل کنند و دوست داشته باشند تمیز و خشک باشند. بچهها با یکدیگر فرق دارند. پس بهتر است که فرزندتان را با بچههای دیگر مقایسه نکنید.
به این نکات توجه کنید:
1. برای بیشتر بچهها کنترل مدفوع راحتتر از کنترل مثانه است.
2. در سن دو سالگی بعضی از بچهها میتوانند در طول روز خودشان را کنترل کنند ولی هنوز برای آنها خیلی زود است تا کنترل کامل روی ادرارشان داشته باشند.
3. در سن سالگی سه سالگی، از هر 10 بچه 9 تای آنها میتوانند روی ادرارشان کنترل داشته باشند ولی بازهم ممکن است وقتی هیجانزده، ناراحت و یا متعجب میشوند، کنترلشان را از دست بدهند.
4. در سن چهار سالگی، بیشتر بچهها خیلی راحت این کار را انجام میدهند.
معمولا به زمان بیشتری برای اینکه یاد بگیرند در طول شب خودشان را خیس نکنند نیاز دارند. اکثر بچهها در سنین 3 تا 5 سالگی این را یاد میگیرند.
چه زمانی آموزش دستشویی کردن را آغاز کنیم؟
به یاد داشته باشید که نمیتوانید بچهها را مجبور به استفاده از توالت کنید. تا زمانی که آنها آماده نباشند شما نمیتوانید آنها را وادار به این کار کنید. بهترین کاری که میتوانید بکنید، تشویق کردنشان است. بیشتر والدین وقتی که فرزندشان بین 18 تا 24 ماهگی است، تصمیم میگیرند استفاده از توالت را به آنها آموزش دهند؛ اما این موقع اصلا زمان مناسبی نیست. در ضمن بهترین موقع برای شروع این کار فصل تابستان است که بچهها لباسهای کمتری را باید دربیاورند تا بتوانند دستشویی کنند؛ و سعی کنید این کار را زمانی شروع کنید که هیچ تغییری در برنامه روتین شما و یا فرزندتان پیش نیامده باشد.
گرفتن کودک از پوشک
این کار را زمانی آغاز کنید که احساس میکنید که فرزندتان آماده است. چند نشانه وجود دارد که نشان میدهد که بچه روی مثانهاش کنترل دارد:
1. وقتی که خودش میفهمد که جای خوابش خیس یا کثیف شده است.
2. موقع ادرار کردن متوجه میشوند و به شما میگویند که دارند ادرار میکنند.
3. فاصله بین ادرارها حداقل یک ساعت باشد، اگر کمتر از این باشد بهتر است فعلا بچه را از پوشک نگیرید چون کار بسیار سختی برایتان خواهد بود.
4. وقتی که احساس میکنند که دستشویی دارند به شما میگویند.
اگر بچه شما در مرحله آخر باشد و موقعی که دستشویی دارد بگوید، آموزش استفاده از توالت کار بسیار راحت و سریعی خواهد بود. ولی اگر زودتر شروع کردید خودتان را برای حوادث زیادی آماده کنید.
چگونه این کار را شروع کنیم؟
1. پاتی (توالت مخصوص بچه) را در جایی بگذارید که بچه بتواند آن را ببیند و بداند که به چه دردی میخورد. اگر بچههای بزرگتر در خانه دارید، بچه کوچک میتواند آنها را به هنگام استفاده از پاتی ببیند و یاد بگیرد. همچنین هنگامی که خودتان دارید از توالت استفاده میکنید، اجازه بدهید که بچه شما را نگاه کند و به او توضیح دهید که دارید چه کاری انجام میدهید.
2. اگر بچه شما هر روز در یک ساعت مشخص مدفوع میکند، میتوانید هر روز در همان ساعت پوشکش را باز کنید و به او یاد بدهید که برود و روی پاتی بنشیند. اگر دیدید که دوست ندارد این کار را بکند، دوباره پوشکش کنید و چند هفته بعد دوباره این کار را امتحان کنید.
3. به محض اینکه متوجه شدید که فرزندتان میداند که چه موقع دستشویی دارد، او را تشویق کنید تا از توالت استفاده کند. اگر دوست نداشت این کار را بکند، مجبورش نکنید و دفعه بعد دوباره امتحان کنید. ممکن است مدتی طول بکشد. سعی کنید مواقعی که کنترلشان را از دست میدهند، دعوایشان نکنید، اینطوری اضطراب و دلهره کمتری دارند و احتمال موفقیت بیشتر میشود.
4. بچه وقتی که موفق به انجام این کار میشود، خوشحال میشود. اگر شما هر بار به او یک جایزه بدهید بسیار موثر خواهد بود. به عنوان جایزه از شکلات استفاده نکنید. چون ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات دیگری شود. وقتی که زمان مناسب فرا برسد، فرزند شما استفاده از توالت را یاد خواهد گرفت.
مشکلات رایج در آموزش استفاده از توالت
1. بچه من اصلا دوست ندارد از پاتی استفاده کند.
سعی کنید که نگران نباشید. دیر یا زود فرزند شما این کار را یاد خواهد گرفت. اگر آموزش استفاده از پاتی را تبدیل به یک معضل کنید، کارتان به مراتب سختتر خواهد شد.
2. فرزند من مرتب خودش را خیس میکند.
دو راه دارید. اولی این است که دوباره از پوشک استفاده کنید و بعد از چند هفته دوباره این کار را امتحان کنید؛ و دومی این است که همینالان این کار را ادامه بدهید ولی خودتان را برای شستشوی مقدار زیادی لباس آماده کنید.
اما هر تصمیمی که میگیرید سعی کنید که اجازه ندهید که روی شما و یا بچه تاثیر منفی بگذارد و به فرزندتان زیاده از حد فشار نیاورید. از والدین دیگر راهنمایی بخواهید؛ و اگر تصمیم گرفتید که این کار را به تعویق بیندازید، حتما تا شروع دوباره چند هفته صبر کنید تا بچه گیج نشود.
3. درست وقتی که فکر میکنم همهچیز روبهراه است، دوباره مشکل پیش میآید.
این مشکل هراز چند گاهی اتفاق میفتد، پس سعی کنید که حتی اگر مدت کوتاهی است که فرزندتان استفاده از توالت را یاد گرفته است، مدام او را تشویق کنید و به او بگویید که چقدر خوشحال هستید و به او افتخار میکنید؛ و نگذارید که بچه احساس کند که شما از او ناامید شدهاید؛ و هر موقع که کنترلشان را از دست میدهند، به آنها بگویید که دوست دارید که دفعه بعد از دستشویی استفاده کنند. اگر بچه دچار اضطراب شود، وضعیت بدتر میشود.
4. فرزند من مدتی از توالت استفاده میکرده ولی حالا دوباره خودش را خیس میکند.
اگر بچه شما برای مدت طولانی در طول روز یا شب و یا هر دو خودش را خیس نمیکرده ولی حالا به طور ناگهانی دوباره خودش را خیس میکند، ممکن است دچار عفونت مثانه، یبوست و یا دیابت نوع اول شده باشد. حتما با پزشکتان مشورت کنید. البته ممکن است مشکلات عاطفی نظیر تغییر مکان، تولد یک بچه جدید در خانواده، یا تغییر در برنامه روتین زندگی باعث این اتفاق شده باشد. بهترین کاری که میتوانید بکنید این است که آنها را درک کنید و با آنها همدردی کنید. بهطورقطع فرزند شما این کار را ناخواسته انجام میدهد و خودش هم از این موضوع ناراحت است.
5. فرزند من دارد به مدرسه میرود ولی هنوز خودش را خیس میکند.
در این سنین، مطمئنا فرزند شما درست به اندازه خود شما، از این موضوع ناراحت است. آنها نیاز دارند که بدانند شما از آنها حمایت میکنید و در برطرف کردن این مشکل کمکشان خواهید کرد. از پزشک و یا مشاور سلامت راهنمایی بخواهید. ممکن است به شما توصیه کنند برای دریافت کمک به یک کلینیک مراجعه کنید.