دانستنیهای زنانه درباره بهداشت دهان و دندان
کارگروه پزشکی پرتال جامع وتخصصی کودک: زیبایی چشمها، حالت ابروها، ترکیب بینی و سلامت پوست، همگی در ترکیب یک صورت زیبا موثرند، اما تاثیر دندانهای زیبا را نیز در هماهنگی یک چهره نمیشود انکار کرد.
زیبایی چشمها، حالت ابروها، ترکیب بینی و سلامت پوست، همگی در ترکیب یک صورت زیبا موثرند، اما تاثیر دندانهای زیبا را نیز در هماهنگی یک چهره نمیشود انکار کرد. زن و مرد و پیر و جوان، لبخند زیبا را دوست دارند و شاید در این میان خانمها نسبت به این موضوع اندکی حساسترند. البته خانمها برای داشتن دهان و دندانی سالم، لازماست به نکاتی که بهطور خاص برای بانوان مطرح میشوند، توجه کنند.
زنان،نسبت به مردان،تغییرات هورمونی بیشتری را در بدن خود تجربه میکنند و در دوران مختلف زندگی خود مانند بلوغ، حاملگی و یائسگی،بدنشان دستخوش تغییرات شدید هورمونی میشود. این تغییرات هورمونی میتواند خطر بیماریهای لثه و در حالتهای شدیدتر خطر از دست رفتن دندانها را افزایش دهد.
به عنوان مثال در دوران بلوغ و در زمان عادتهای ماهیانه، سطح هورمونهای جنسی نظیر استروژن و پروژسترون در خون بالا رفته و با افزایش سطح این هورمونها،لثهها تحریکپذیرترشده، و ملتهب و متمایل به خونریزی خواهند شد. در اغلب زنان پس از پایان یافتن عادت ماهیانه،لثه ها به حالت عادی خود باز میگردد. در دوران حاملگی نیز لثهها دچار التهاب میشوند و این حالت در سه ماهه سوم حاملگی شدیدتر میشود. گاهی افزایش حجمهای خوشخیمی موسوم به <تومور حاملگی> نیز در لثهها ایجاد میشود. این تومورها خوشخیماند و اغلب با اتمام حاملگی پایان مییابد. علت ایجاد این تومورها، اغلب مواقع، بهداشت ناکافی و محرکهای موضعی نظیر جرمهاست. به خانمهایی که برای بارداری تصمیم میگیرند،توصیه میشود، قبل از بارداری حتما با مراجعه به دندانپزشک از سلامت لثه و دندانهایشان مطمئن شوند. در طی دوران حاملگی نیز، مراجعه به دندانپزشک هر ۳ ماه یکبار، و در صورت نیاز، انجام جرمگیری توصیه میشود. خانمهای باردار باید در طول دوران حاملگی، بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنند. بیماری لثه در طول بارداری ممکن است منجر به تولد نوزادانی با وزن کم شود.
قرصهای ضدبارداری نیز ممکن است در بعضی افراد، لثهها را دچار التهاب کند. خانمهایی که قرصهای ضدبارداری مصرف میکنند نیز باید به خوبی بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنند. طی دوران یائسگی، تغییرات هورمونی بدن خانمها، ممکن است موجب ایجاد علائمی نظیر درد در ناحیه دهان و لثهها،تغییرات حس چشایی و سوزش دهان شود. نشانگان سوزش دهان،بیماری شایع و مزمنی است که علت قاطعی برای آن شناخته نشده است. در این بیماری،بیشترین شدت سوزش دهان در هنگام شب اتفاق میافتد و گاهی ممکن است باعث اختلال در خواب افراد شود.بیماری سوزش دهان که در بین زنان یائسه شایع است، درمان قطعی ندارد، اما در تحقیقی،تاثیر دارویی به نام <کلونازپام> بر روی این بیماری بررسی شده است و نتایج بدست آمده نشانگر این است که این دارو میتواند تا حد زیادی این بیماری را کنترل کند اما خود این دارو،دارای اثرات جانبی زیادی است. برای افرادی که دچار این بیماری هستند،رعایت بهداشت کامل دهان شامل مسواک، نخ دندان،معاینات مرتب دندانپزشکی و رعایت یک رژیم غذایی سالم و نوشیدن آب فراوان توصیه میشود.
● دهانت را می بویند
وجود بوی بد دهان عاملی است که به راحتی میتواند مشکلات شدیدی را حتی تا حد اختلافات زناشویی در افراد ایجاد کند. زنان و مردان هر دو ممکن است دچار بوی بد دهان شوند که این مشکل اغلب در اثر فعالیت باکتریهای دهانی، پوسیدگیهای دندانی،بیماریهای لثه،سینوزیت و مشکلات گوارشی و ... ایجاد میشود. در خانمها علاوه بر تمام این مسائل، تغییرات هورمونی نیز ممکن است باعث ایجاد بوی بد دهان شود. به عبارتی در خانمهایی که بهطور معمول دچار مشکل بوی بدن دهان نیستند ممکن است در روزهای خاصی از سیکل ماهانه، دهانی بدبو داشته باشند. اغلب مواقع در چند روز قبل از عادت ماهیانه،به دلیل تغییرات هورمونی،میزان پروتئینهای بزاق افزایش مییابد،باکتریهای بیهوازی دهان،این پروتئینها را تخمیر کرده و باعث ایجاد گازهایی میشود که بوی بد دهان را ایجاد میکنند. خانمها برای کاهش بوی بد دهان در این دوران، باید علاوه بر مسواک زدن دندانها و استفاده از نخ دندان،مسواک زدن زبان را فراموش نکنند. این کار باعث میشود از حجم باکتریهای دهانی کاسته شود و بوی بد دهان کم شود. استفاده از دهانشویههای ضدباکتری هم موثر است.
● رژیم لاغری متهم میشود
رژیمهای لاغری انواع و اقسام دارند. رژیمهایی که به لاغری سریع افراد منجر میشود و یا تنها گروه خاصی از خوراکیها را برای شخص آزاد میگذارد، برای سلامت آدمی خطرناک است. لاغر شدن ۷ کیلو در یک هفته،کم کردن هفتهای یک سایز و ... همگی ظاهری فریبنده و باطنی مخرب دارند. اغلب رژیم ناصحیح غذایی، منجر به ایجاد انواع فقر ویتامین و مواد معدنی خواهند شد که در این میان کاهش ویتامینهای D، B۲۱ و کمبود ماده معدنی کلسیم بسیار بارز است. سایر مواد معدنی و پروتئینها هم به شدت کاهش مییابند. ویتامینهایی مثل D، B۲۱ و نیز کلسیم، برای سلامت عمومی و بهخصوص سلامت دهان و دندان و لثهها بسیار مفید و ضروریاند و در رژیمهای ناصحیح لاغری این ریز مغذیها بسیار کم شده و اغلب کسانی که رژیمهای ناصحیح دارند با مشکلات لثه و زخمهای عود کننده دهانی مواجه میشوند. از طرفی اغلب قرصهای لاغری علاوه بر عوارض جانبی گوناگون، باعث کاهش میزان بزاق میشود. با کم شدن بزاق محیط دهان به سمت اسیدی شدن پیش میرود و زمینه برای ایجاد پوسیدگیهای دندانی،فراهم میشود. بنابراین،اگر به دنبال لاغر شدن هستید،برای گرفتن رژیم،به متخصصان تغذیه مراجعه کنید و سعی کنید در طول دوران رژیم از تمام گروههای مواد غذایی استفاده کنید. ورزش را هرگز فراموش نکنید. ورزش باعث کاهش اضطراب و بهبود وضعیت دهان و دندان میشود.
● شکستنی است، با احتیاط حمل شود
پوکی استخوان بیماری کمبود کلسیم و کمتحرکی، از آثار زندگی مدرن است. اختلالات تغذیهای و کاهش دریافت لبنیات وکلسیم، کمتحرکی، مصرف الکل و کشیدن سیگار از عوامل موثر در ایجاد پوکی استخوانند. در خانمها علاوه بر تمام این عوامل، با ورود به سن یائسگی و کاهش هورمون استروژن احتمال پوکیاستخوان بالا میرود. استخوان فک نیز از تهاجم پوکیاستخوان در امان نمیماند. خانمهایی که به پوکیاستخوان مبتلا هستند، باید به خوبی مراقب ناحیه فک خود باشند زیرا کوچکترین ضربات به ناحیه فک و دهان میتواند منجر به شکستن فک شود. از طرفی با کاهش تراکم استخوان،میزان چسبندگی لثه نیز کاهش مییابد و از طرفی دندانها حمایت فکی خود را از دست میدهند و احتمال لق شدن دندانها حتی بدون پوسیدگی افزایش مییابد. علاوه بر عوامل یاد شده، وجود تاریخچه فامیلی،و استفاده از بعضی داروها نیز میتواند در ایجاد پوکی استخوان موثر باشند. برای پیشگیری از پوکی استخوان باید به تحرک پرداخت و از رژیمهای غذایی مملو از ویتامین D و کلسیم وفسفر استفاده کرد. به علاوه سبزیها و میوههایی که دارای ویتامین C، فیبر، پتاسیم،منیزیوم و روی دارند نیز، در پیشگیری از پوکیاستخوان موثرند.
دکتر فرین میزانیان
منبع : روزنامه سلامت
