اقدامات بهداشت دهان در کودک پیش دبستانی (۳ تا ۶ سالگی)
۱) برای تمیز کردن دندانها باید از مسواک با دسته بلند و سر کوچک استفاده شود.
۲) چون در این سن اکثر کودکان میتوانند خمیردندان را به طور کامل از دهان خارج کنند، میتوان مصرف خمیردندانهای حاوی فلوراید را شروع کرد اما برای جلوگیری از بلعیدن احتمالی باید به مقدار کم (به اندازه نخود) از خمیردندان استفاده کرد.
۳) مانند گروه سنی قبلی میتوان از وسایل نخ نگه دار برای تمیز کردن تماسهای بین دندانی استفاده کرد.
۴) برای بهداشت دهانی خوب پیشنهاد میشود که مراقبتهای بهداشتی دهان پس از صرف هر وعده غذایی انجام شود. در صورتی که این کار امکان پذیر نباشد، شست و شوی کامل دهان با آب باید انجام شده و بعد از صرف شام مسواک زدن و نخ کشیدن به طور دقیق انجام شود.
۵) روش توصیه شده برای انجام بهداشت دهان در کودک ۳ تا ۶ ساله این است که یکی از والدین پشت سر کودک بایستد یا بشیند و کودک سر خود را به عقب و بر روی بازوی چپ والد (برای والدین راست دست) تکیه دهد. سپس والد با دست چپ میتواند گونه را کنار نگه دارد و با دست راست دندانها را مسواک کند.
اقدامات بهداشت دهان کودک در کودک دبستانی (۶ تا ۱۲ سالگی)
۱) هر چند در این سن مسئولیت برقراری بهداشت دهان و مسواک زدن به عهده کودک است، ولی والدین باید بر آن نظارت فعال داشته باشند. مثلا پس از انجام مراقبتهای بهداشتی دهان قبل از خواب، دهان کودک را بازبینی کرده و در تمیز کردن نواحی مشکل مثل سطح بیرونی دندانهای فک بالا یا سطح مجاور زبان در دندانهای فک پایین به کودک کمک کنند.
۲) مسواک زدن پس از هر وعده غذایی مناسب است اما اگر چنین عملی ممکن نبود، بهتر است مسواک زدن واقدامات بهداشت دهان بعد از صبحانه و شام به طور کامل صورت گیرد و پس از صرف نهار و میان وعدههای غذایی، دهان کودک به دقت با آب شسته شود تا مواد غذایی باقی مانده از دهان خارج شوند.
۳) با افزایش ابعاد دهان و تعداد دندانها میتوان از مسواکهای با سر بزرگتر استفاده کرد. موهای مسواک باید نایلونی و نرم باشد و دسته حالت مناسب برای در دست گرفتن راحت را داشته باشد.
۴) با توجه به اینکه خطر بلع خمیردندان وجود ندارد، باید از خمیردندانهای حاود فلوراید استفاده کرد.
۵) نخ کشیدن نواحی بین دندانی باید توسط کودک و با نظارت والدین انجام شود و در نواحی مشکل مثل نواحی عقب دهان، والدین باید این مسئولیت را انجام دهند.
۶) استفاده از ژلها و دهانشویههای حاوی فلوراید برای مصرف خانگی در این گروه سنی به صورت هفتگی یا روزانه توصیه میشود.
۷) با لق شدن دندانهای شیری، لثه دردناک و ملتهب میشود که این امر، برقراری بهداشت دهان توسط کودک را با مشکل مواجه میکند. در چنین شرایطی باید کودک را تشویق کرد که اقدامات بهداشت دهان را ادامه دهد زیرا ماساژ و پاک کردن دندانها و لثه به کمک مسواک برای حفظ سلامت بافتهای دهان ضروری است.
تکنیک صحیح مسواک زدن
متداولترین روشی که برای مسواک زدن کودکان توصیه میشود، روش مالش افقی است که بیشترین تاثیر را در برداشتن پلاک میکروبی دارد.
در این روش مسواک به صورت افقی بر روی سطوح دندانی گذاشته شده و با حرکت مالشی به جلو و عقب حرکت داده میشود.
در حدود سن ۱۲ سالگی کودک باید تشویق شود تا به روش بزرگسالان مسواک بزند.