مراقبت دهان و دندان در زمان بارداری

« بهداشت دهان ودندان » و پیشگیری از بیماریهای دهان ودندان هر چند در همه طول عمر امری لازم و ضروری است و لیکن...

در دوران حاملگی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد رعایت نکاتی بسیار ساده می تواند به سلامتی مادر در دوران حاملگی و پس از آن کمک شایانی بنماید. مادر باردار باید به این نکته توجه نماید که در هنگام حاملگی , مسئولیت دو نفر یعنی خود و کودک را برعهده گرفته است . بایستی در حد توان از بهترین غذا استفاده کند و به نحواحسن از خود مراقبت نماید. بسیار مهم است که در این دوران موادغذایی کافی وارد بدن شوند. باید به میزان کافی از لبنیات تازه , پروتئین ها , سبزیجات و مرکبات استفاده نماید. پوسیدگی دندانها: عده ای معتقدند که در اثر حاملگی دست کم یک دندان آنها از دست رفته است و بقیه دندانها دچار آسیب جدی شده اند. حاملگی به خودی خود باعث از دست رفتن دندانها نمی شود بلکه با ایجاد بعضی عوارض در نهایت گاهی منجر به آسیب دندان می شود. به عنوان مثال زنان باردار در دوران حاملگی گاه دچار تهوع و استفراغ های مکرر می شوند. استفراغ کردن باعث می شود بزاق دهان اسیدی شود و اسیدی شدن بزاق هم احتمال ایجاد پوسیدگی دندان و بیماری لثه را افزایش می دهد. « پوسیدگی دندانها ناشی از تهاجم اسید بر مینای دندان است و روند پوسیدگی در نتیجه وجود پلاک میکروبی ایجاد می شود »

ژنژیویت حاملگی چیست؟

در طی دوران حاملگی به علت بالارفتن سطح بعضی از هورمونها(خصوصا افزایش میزان پروژسترون ) واکنش لثه ها به پلاک دندانی افزایش یافته و امکان بوجود آمدن التهاب لثه (ژنژیویت ) زیاد می شود که به آن « ژنژیویت حاملگی » می گویند.بنابراین رعایت بهداشت دهان ودندان و برداشتن پلاک دندانی و تمیزکردن مرتب دندانها در دوره حاملگی از اهمیت بیشتری برخوردار است . گاهی استفاده از قرصهای ضدبارداری نیز همین اثر را با شدت کمتری روی لثه می گذارد. در صورتی که علیرغم رعایت بهداشت , در دوران حاملگی دچار التهاب و خونریزی لثه شدید بایستی به دندانپزشک مراجعه کنید.

تومور حاملگی

تغییرات هورمونی در دوران بارداری گاهی اوقات سبب تغیر حجم لثه می شود. در پاره ای از موارد لثه بین دندانی یک یا دو دندان تغییر حجم داده , جویدن را دچار اشکال میسازد.گاه به این بافت التهابی تغییر حجم یافته « تومور حاملگی » اتلاق می شود. این حالت معمولا با حذف عوامل محرک موضعی از بین می رود. اما گاهی لازم است که توسط عمل جراحی سلامت را به نسج لثه برگرداند. حالت یاد شده معمولا زمانی ایجاد میشود که از ابتدا کنترل دقیقی بر روی تشکیل پلاک صورت نگرفته است .

پیشگیری و مراقبت

بهتر است دهان ودندان هر خانمی قبل از حاملگی به طور دقیق معاینه و در صورت نیاز درمان شود.

در دوران بارداری ضمن انجام سایر مراقبتها , دهان , دندانها و لثه هم باید به طور کامل توسط کارکنان بهداشتی معاینه شده , روشهای مسواک زدن و رعایت بهداشت با دقت بیشتری در این دوران آموزش داده شود , در عین حال باید توجه مادر را به نقاطی که دارای التهاب و خونریزی می باشند جلب نمود.

بسیار دیده شده که بیماران با مشاهده خونریزی از لثه , از مسواک زدن خودداری می نمایند. در اینگونه موارد مادر باید بداند که علیرغم وجود خونریزی لثه ناحیه مربوطه را مسواک بزند البته می توان از یک تکه پارچه حوله ای نازک تمیز که به دور انگشت اشاره پیچیده شده نیز برای ماساژ لثه و تمیز نمودن دندانهای ناحیه مربوطه استفاده نمود.

توجه :

مادر باردار باید در ماههای 3 و 4 و 5 و 6 و 7 حاملگی هر ماه یکبار و در ماههای 8 و 9 هر ماه دوبار از نظر بهداشت دهان و دندان توسط کارکنان بهداشتی مراقبت شده , وضعیت دهان و دندان وی در ماههای 3 و 5 و 7 حاملگی در پرونده خانوار ثبت گردد.

در صورت وجود التهاب و خونریزی از لثه یا تومور حاملگی یا مورد غیرعادی دیگر باید به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه نماید.

در صورت نیاز مادر باردار به درمانهای دندانپزشکی بهترین زمان سه ماهه دوم حاملگی و ترجیحا ماه پنجم می باشد.

به یاد داشته باشید که رفتار پدر و مادر الگویی برای کودکان است و عادات منظم بهداشتی شما می تواند فرزند شما را تحت تاثیر قرار دهد با دندانپزشک درباره مراقبت از دندانهای کودک صحبت کنید و با مشکلات و مسائل مربوط به رشد دندانهای کودک آشنا شوید.