تغییراتی که درزمان حاملگی درپوست ومو رخ می دهد می تواند شرایط جدیدی را برای خانم ها ایجاد نماید که این شرایط ویژه ، مراقبت های خاصی را نیزطلب می کند .
پوست ما دردوران بارداری بدلیل افزایش فعالیت هورمونی بدن نیاز به مراقبت های بیشتری دارد.
پوست خانم های باردار، گرمتر و پرخون تر می باشد و در برخی از مناطق پوست، رگه های قرمزی در زمان حاملگی ایجاد می شود، این تغیرات بر اثر تغییرات هورمونی در بدن است که باعث باز شدن عروق سطحی پوست و قرمزی پوست در این دوران می شود.
برای مثال: ممکن است در دوران بارداری در ناحیه کف دست، قرمزی هایی بروز کند که این قرمزی ها طبیعی بوده ودرمان خاصی نیاز ندارد. اما ممکن است بدلیل همین تغییرات عروقی، ضایعات بخصوصی در پوست صورت به شکل برجستگی های پوستی و خونریزی دهنده ایجاد شود که باید توسط پزشک متخصص معاینه و در صورت نیاز درمان شود.
بهتر است در دوران بارداری از کرم های ضد آفتاب مناسب که عطر و مواد افزودنی کمتری دارند استفاده شود.
پررنگ شدن برخی مناطق پوست و خال ها
علاوه بر تغییرات عروقی، پوست بدن در برخی مناطق مانند: هاله سینه، پایین ناف و واژن پررنگ می شود.
همچنین خال ها در زمان بارداری پر رنگ تر و بزرگ تر می شوند. همه این تغییرات بعلت هورمون هایی است که در زمان بارداری افزایش یافته اند، علاوه بر این در ناحیه صورت لک های تیره ای ایجاد می شود که این حالت را «ماسک حاملگی» یا «ملاسما» می گویند که در مناطقی از صورت مانند بینی، وسط پیشانی وگونه ها مشاهده می شود و ممکن است تا چند ماه پس از زایمان نیز ماندگار بوده و گاهی نیز تا سالها ادامه داشته باشد. بعلت اثرات آفتاب بر افزایش رنگدانه های پوست و جهت جلوگیری از افزایش «ملاسما» می توان از ضد آفتاب های مناسب استفاده نمود، اما بهتر است که از کرمهای دارویی ضد لک در بارداری استفاده نشود، پس از زایمان در صورتی که لکه ها خود بخود از بین نرفت، می توان از کرم های ضد لک یا لایه بردار تحت نظر پزشک متخصص استفاده نمود.
نوارهای قرمز رنگ در شکم
یکی دیگر از تغییرات پوست در حاملگی ایجاد نوارهای قرمز رنگی در شکم می باشد که این نوارها بعلت کشش بیش از حد پوست در هنگام حاملگی و انبساط شکم ظاهر می شوند، در واقع الیاف کلاژن پوست تحمل این وضعیت جدید را نداشته و در اثر پارگی این الیاف است که چنین ضایعه ای ایجاد می شود که به آن «استریا» می گویند، این ضایعه می تواند درنواحی دیگری از بدن نیز رخ دهد.
«استریا» در برخی خانم ها تا مدت ها بعد از زایمان ادامه می یابد و بتدریج به رنگ پوست در می آید و به ندرت به همان حالت می ماند. جهت درمان و یا پیشگیری از آن کرم های مختلفی وجود دارد که با تجویز پزشک می توان از آنها استفاده کرد، اما باید بخاطر داشت که این ضایعات با داروهای موضعی، بهبودی کمی داشته و بطور کامل نیز نمی توان از بروز آنها در هنگام بارداری جلوگیری نمود.
تعریق بیش از حد
از دیگر تغییرات پوست در بارداری، تعریق بیش از حد است. شستشوی روزانه پوست بدن با آب و صابون های معمولی و یا صابون های ضد باکتری که محرک نباشد کمک کننده است.
خشکی پوست
بعضی از خانمهای باردار ممکن است دچار خشکی پوست شوند که در این حالت توصیه می شود بعد از استحمام با استفاده از لوسیون های مرطوب کننده مناسب، بدن را مرطوب کنند.
ریزش و تغییرات مو
خیلی ازخانم های باردار در سه ماهه اول بارداری دچار ریزش مو می شوند، که می تواند بدلیل همان تغیرات هورمونی بدن باشد، برای پیشگیری پس از مشورت با پزشک معالج می توان از آهن، کلسیم و ویتامین دی استفاده نمود. پس از سه ماهه اول بارداری ، ریزش مو کمتر و یا متوقف می شود. در سه ماهه دوم بارداری، موها وساقه آنها نازکتر می شود ولی ریزش چندانی ندارد.در سه ماهه سوم ریزش مو متغیر است و فرد باردار می تواند به خوردن قرصهایی که توصیه شد (آهن، کلسیم، ویتامین D) البته با مشورت پزشک معالج ، ادامه دهد. با توجه به این نکات توصیه می شود که خانم های حامله در دوران بارداری استفاده از مواردی که می تواند در موها ایجاد شکنندگی وخشکی بیش از حد نماید خودداری کنند و همچنین از سشوار کشیدن های مکرر و فر کردن مو پرهیز کنند . بهتر است خانم های باردار رنگ کردن مو هایشان را تا سه ماهه دوم یا سوم به تاخیر اندازند، چون سه ماهه اول زمان شکل گیری جنین و پیشرفت سلولهای اولیه می باشند و جنین بسیار حساس وآسیب پذیر می باشند.
«بثورات»، دانه هایی به شکل کهیر
از عوارض دیگر در زمان بارداری حالتی است به نام «بثورات»، دانه هایی به شکل کهیر که با خارش همراه هستند، این عارضه معمولا در سه ماهه آخر حاملگی ایجاد می شود و در بارداری های اول، دو قلویی و یا مواردی که جنین نسبتا درشت باشد بیشتر رخ می دهد. خارش گاهی آنقدر شدید است که باعث اضطراب و نگرانی خانم باردار و اطرافیان می شود، این ضایعات معمولاً با زایمان یا مدت کوتاهی پس از آن بهبود می یابد. درمان زیر نظر پزشک شامل استفاده از داروهای موضعی ضد خارش بی ضرر مانند کالامین، کروتامیتون و با استفاده از استروئیدهای موضعی با قدرت متوسط و یا داروهای خوراکی ضد خارش می باشد.
توصیه می شود در صورت وجود هر گونه «بثورات» آن را به اطلاع پزشک خود برسانید تا پزشک آن را بررسی کند و در این زمینه توصیه های لازم را به شما بدهد و یا شما را به متخصص پوست ارجاع دهد.
دکتر نازیلا نوری
متخصص زنان و زایمان و نازایی، شماره نظام پزشکی: 47213
