به محض اینکه سرانجام با تغذیۀ نوزادتان با شیر خود یا شیر خشک احساس فراغت و آرامش کنید، اطرافیان از شما خواهند پرسید که آیا کودکتان غذای جامد را شروع کرده است یا خیر؟
زمان پوره
توصیۀ آکادمی امریکایی متخصصان کودک به والدین این است که تا شش ماهگی به جز شیر مادر یا شیر خشک هیچ غذای دیگری به کودک داده نشود. چنانچه کودکتان فقط با شیر مادر تغذیه می شود، حتماً باید برای تغذیۀ کودک با غذای جامد تا آن زمان صبر کنید؛ زیرا حتی غذاهای بی ضرر و بی خطری مانند غلات در جذب مناسب آهن از شیر مادر اختلال ایجاد می کند.
دلایل انتظار
در شش ماهگی اغلب کودکان آمادۀ بلعیدن غذای جامد هستند؛ زیرا واکنش بیرون راندن زبان توسط آن اغلب چیزهایی که بدهان کودک وارد می شود، به سرعت به وسیلۀ زبان به خارج رانده می شود، ضعیف شده و به تدریج از بین می رود.
در کودک بزرگ تر آنزیم های گوارشی تا حد توانایی نسبی تجزیۀ غذاهای جامد رشد یافته اند. روده های کودک ترشح پروتئینی به نام ایمونوگلوبین را که مانع ورود آلرژن ها به گردش خون می شود، آغاز کرده اند.
انتظار برای کامل شدن این ظرفیت ها اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا احتمال می رود کودک تغذیه شده با شیر مادر به محض خوردن غذاهای جامد، بعضی مصونیت ها در مقابل عفونت ها و آلرژی ها را از دست بدهد.
صبر پیشه کنید.
علاوه بر جنبه های سلامتی، برای به تاخیر انداختن تغذیۀ کودک با غذای جامد، چندین دلیل عملی نیز وجود دارد. مواد غذایی جامد به سرعت، بوی نسبتاً قابل تحمل مدفوع کودک شیرخوار را به بوی بد مدفوع تبدیل می کنند و برطرف کردن لکه های بزاق پاشیده شده کودک چندش آور خواهد شد.
تنها دلیل شروع پیش از موعد هنگامی است که کودک حداقل چهار ماه سن دارد و به نظر می رسد حتی بدون کمک شمت، خوردن غذای جامد را شروع خواهد کرد.
چنانچه کودک موقع غذا خوردن شما به شما خیره می شود، غذا را از دستتان می قاپد، تمام اسباب بازی هایش را به دهان می برد، قادر به نشستن بدون تکیه گاه است، به دفعات شیر می طلبد یا مقادیر زیادی شیر خشک می آشامد و هنوز گرسنه به نظر می رسد، آمادگی کافی برای خوردن غذای جامد را دارد.
مهم تر از سایر علائم اینکه هر آنچه را در دهانش می گذارید فوراً با زبانش بیرون نمی دهد.
بنابراین چنانچه می توانید شش ماه یا کمی بیشتر صبر کنید. امکانات آشنایی کودک با غذاهای جامد بسیار وسیع تر از امکان آشنایی با بطری شیر است.
کودکتان برای غذای جامد آماده است زمانی که ...
- حداقل شش ماه (در صورت تغذیه با شیر مادر) یا حداقل چهار ماه (در صورت تغذیه با شیر خشک) سن داشته باشد.
- هنگام غذا خوردن شما به غذایتان خیره می شود و امادۀ قاپیدن غذای شماست.
- هنگام لمس دهان، دیگر زبانش را بیرون نمی آورد.
- با وسایل کمکی (مانند بالش یا کوسنی در پشت و پهلو) می نشیند و سرش را به اندازه ای که بتواند هنگام طلب غذای بیشتر به جلو خم کند، کنترل می کند.
- تقریباً بدون استفاده از وسایل کمکی قادر به نشستن است.
- هنگامی که به او غذا می دهید، سیر شدنش را اعلام می کند.
- وزن او از زمان تولد به دو برابر رسیده یا حداقل بین 6 تا 7 کیلو باشد.
اولین غذای واقعی
اولین غذا بهتر از سالاد سبز، غذای نشاسته ای برنج است. هضم برنج آسان و احتمال ایجاد واکنش آلرژیک ان کم است. جایگزین های آن، به ویژه در صورت احتمال وجود یبوست، پورۀ جو و جوی دو سر است. (در ابتدا از گندم اجتناب کنید زیرا حساسیت های مربوط به کندم نسبتاً رایج هستند).
برشتوک آمادۀ مصرفِ برنج به وفور در دسترس است و انواع استاندارد آن در اصل شبیه یکدیگرند. برای تهیۀ غذای فوری برنج، دو قاشق مربا خوری برشتوک برنج را با شیر مادر یا شیر خشک آماده شده مخلوط کنید.
حالت و بافت آن را آزمایش کنید تا نوع مورد علاقۀ کودکتان را بیابید. با حالت آبکی پوره شروع کنید، اما نه به اندازه ای که از قاشق سرازیر شود.
خودتان هم می توانید غذای برنج تهیه کنید، اما اِشکال غذاهای خانگی افزوده نشدن آهن به آنها است. در حالی که بدن کودک شش ماهه به آهن نیاز دارد.
عسل یکی از مواردی است که در طول اولین سال زندگی کودک، برای او ممنوع است، حتی در غذاهایی که پخته شده اند؛ زیرا حاوی هاگ های بوتولیسم است. این هاگ ها به آسانی در دستگاه گوارش بزرگسالان از بین می روند، ولی در کودکان ممکن است موجب بیماری های سخت و حتی گاهی مرگ شوند.
همه چیز در اختیار شماست
اولین بار زمانی به کودکتان شام بدهید که گرسنه ، اما نه بسیار بی تاب ، است. صندلی مخصوص غذاخوری کودک را فراموش کنید؛ زیرا او تا چند هفتۀ دیگر قادر به استفادۀ آن نیست. به جای آن کودک را در یک صندلی بچه یا روی زانوهای بزرگسال دیگری که در کنارتان است بنشانید و دقت کنید که سرش کمی به عقب خم شده باشد.
غذاهای جامد را در پستانک یا بطری کودک نریزید، مگر به دستور پزشک. استفاده از شیشۀ شیرخوری موجب پُرخوری می شود، در حالی که کودک به اسانی می تواند قاشق را پس بزند.
ده غذای برتر به عنوان اولین غذای کودک
- پورۀ برنج - پورۀ پرک جو دو سر - پورۀ جو پرک - پورل سیب بخارپز - نخود سبز
- موز - آووکادو - گلابی - کدو حلوایی - سیب زمینی شیرین
